Η ΤΣΑΡΙΤΣΑΝΗ ΣΤΙΣ ΦΛΟΓΕΣ (12 ΜΑΡΤΙΟΥ 1943)

Σίγουρα η μαρτυρικότερη Κωμόπολη της Θεσσαλίας.Καρφί  στο μάτι των Ιταλών,στόχος της Γερμανικής βαρβαρότητας.Οι κατακτητές,σε καμιά περίπτωση,δεν μπορούσαν να καυχηθούν ότι την υποδούλωσαν πραγματικά.Οι Ιταλοί πριν και μετά την καταστροφή της, έλεγαν συχνά: ‘’Η Τσαριτσάνη έχει τη δική της δημοκρατία’’

Και δεν απομακρύνονταν από την πραγματικότητα,αναγνωρίζοντας έτσι απερίφρατσα την αδούλωτη ψυχή του πληθυσμού της,που πάντοτε διέκρινε πολύς αυθορμητισμός με άμεση εκδήλωση των προθεσεών του,βιαιότητα στις πράξεις του,άκαμπτη και σταθερή προσήλωση σ’εκείνο που πιστεύει,απέχθεια στους συμβιβασμούς.Ισώς γι’αυτό να την πληρώνει πάντα πρώτη.

Φερτοί στη Λάρισα και σταλμένοι από την Αθήνα ειδικά από τον υποστράτηγο Πιέρο Ρεντόνα βοηθό του Κάρλο Τζελόζο,Ανωτάτου Διοικητή Κατοχής της Ελλάδας,ήρθαν μέσω Λάρισας-όπου τους ‘’δασκάλεψε’’ καλά ο Ευτύχιος Τσιρίου με το διοικητή της Ιταλικής Ασφάλειας καπετάνιο Κάρλο Σεντόνι-στην Ελασσόνα,ο Βλαχολεγεωνάριος Θάνος Ζαλέτσικος,ο Πατρινός Ελληνοιταλός Αρμάνδος Νατάλια και ο Ιταλός από το Κόμο Τζουζέππε Φάρρα.

Στη Βασιλούπολή, την Τσαριτσάνη,όπου ο λαός της κρατούσε την τύχη του στα ίδια του τα χέρια,με τ’ άρματα των προγόνων τα τιμημένα και ιερά,οι τρεις πράκτορες έφθασαν στις 10 Φεβρουαρίου του 1943,δήθεν σαν καταδιωκόμενοι που ζητούσαν καταφύγιο. Ο εξωμότης Ζαλέτσικος δήθεν διωγμένος ‘’πατριώτης’’ από το Άργος Ορεστικό και οι 2 Ιταλιάνοι τάχα πως ήσαν Άγγλοι αιχμάλωτοι πολέμου και δραπέτευσαν,ο μεν Νατάλια από το φοβερό ‘’Ντούλαγκ 102’’ του στρατοπέδου της Θεσσαλονικής και ο Φάρρα από το φοβερότερο ακόμη Γεντί Κουλέ(Επταπύργιο) της ίδιας πόλης. Νύχτα ζήτησαν κατάλυμα στην εκκλησία της Θεοτόκου και ύστερα στα σπίτια μιλώντας αγγλικά και προσποιούμενοι πως φοβούνται.Οι ‘’Επαναστάτες’’όμως των γύρω βουνών είχαν κι όλας ειδοποιηθεί.Οι πλατύκαρδοι Τσαριτσανιώτες φημισμένοι παντού σαν φιλόξενοι και αρχοντάνθρωποι,πάππου προς πάππου,τους δέχτηκαν όπως και κάθε κυνηγημένο του καιρού εκείνου,μα με επιφύλαξη.Εξ’ άλλου από την όλη εμφάνιση και συμπεριφορά τους,οι ξένοι δεν ενέπνευσαν από την πρώτη στιγμή εμπιστοσύνη. Ύστερα δεμν είχαν και τη ‘’συνδεσή’’ τους,τα αγωνιστικά τους δηλαδή διαπιστευτήρις,που τους ακολουθούσαν,για να τους ανοιχθούν οι δρόμοι προς την ελεύθερη Ελλάδα στην οποία μισοανήκει η Τσαριτσάνη.Έτσι τους κράτησαν μακριά,σε απόσταση, χωρίς όμως και να τους στερήσουν το καθιερωμένο τυροψώμι τους. Αυτό απογοήτευσε και εξόργισε μαζί τους πράκτορες που ορκίστηκαν όχι μονάχα να μην παραιτηθούντου σατανικού σκοπού τους αλλά και να εκδικηθούν στην καχυποψία,την επιφύλαξη και την περιφρόνηση σε τελευτιαία ανάλυση των Τσαριτσανιωτών.

Νυχτά εφυγάν όπως ήρθαν,υστερά από παραμονή πεντέ ημερονυχτίων στην πόλη του Οικονόμου.Έτσι,πανώ σε Ιταλικό καμιόνι,έφθασαν στη Λάρισα.Από την Τσαριτσάνη όμως δεν έφυγαν μόνοι. Η κλέφτικη φυγή δε διέφυγε από τα χίλια μάτια των άγρυπνων της ελευθερίας που σαν ίσκιοι,με άλλο μέσο τους ακολούθησαν μέχρι τη Λάρισα. Έτσι ο προδότης Ζαλέτσικος πιάστηκε από τους πατριώτες και εξαφανίστηκε. Τότε οι δυο Ιταλοί κατάσκοποι είπαν,πως όταν φύγαν από την Τσαριτσάνη διαπίστωσαν,ότι αντάρτες Τσαριτσανιώτες τοπυς παρακολούθησαν, και σίγουρα αυτοί σκότωσαν το φίλο τους.Με αφορμή το χαμό του Ζαλέτσικου στην Τσαριτσάνη θα γινεί το δεύτερο ολοκαύτωμα μετά το Δομένικο.

Στις 12 Μάρτη του 1943,κατά τις δυο το μεσημέρι,έκαναν την πρωτή τους εξόρμηση.Την ώρα εκείνη οι κάτοικοι της Τσαριτσάνης-που ξεπερνούσαν  τις τέσσερις χιλιάδες-βρίσκονταν στις δουλειές τους. Ήταν  η εποχή των μεγάλων στερήσεων και της πείνα και έπρεπε να εργασθούν σκληρά, για να αντιμετωπίσουν τις βιοτικές τους ανάγκες.Χιόνιζε αραιά και έκανε διαβολεμένο κρύο στην αποφράδα εκείνη μέρα,όταν ένα δυνατό σφύριγμα ακούστηκε από τον Θωμά Πετρούλη,που ήταν παρατηρητής στο παρατηρητήριο του Αη-Λια.Η σφυρίχτρα ήταν το σύνθημα της οργανωμένης Αντίστασης.Μετά ακούστηκανδυνατές κραυγες:’’ Έρχονται καραμπινιέροι με τ’ ‘αλογα!!’Ερχονται καραμπινιέροι!!’’.Οι φωνές στη στιγμή σκέπασαν όλη τη Τσαριτσάνη. Άνδρες και αγόρια,από 15 χρονών και πάνω έτρεξαν να εγκαταλείψουν την Κωμόπολη-ζητώντας καταφύγιο στα γ’υρω βουνά.Ο προσφορότερος δρόμος ήταν ο Ξεριάς που διασχίζει την Τσαριτσάνη και η χαράδρα που ξανοίγεται προς τα βουνά.Για λίγο πλημμύρισε ο Ξεριάς από κόσμο.Πόλλοι άνδρες από την αγοράκαι από το μαχαλά Παναγιά ‘εφυγαν Ανατολικά,προς τη μεριά του Αη-Θανάση.Ενώ η ισχυρή ίλη του Ιταλικού ιππικού,που εμφανιστηκέ από το δρόμο της ιστορικής Μελούνας,φθάνοντας στη θέση Βλάχα χωρίστηκε σε μικρές ομάδες και κατευθύνθηκε σε διάφορα σημεία της Κωμόπολης.Κυρίως όμως προς τη μονή Αγίου Αθανασίου,όπου υπάρχει μια μεγάλη χαράδρα.Σε περίπτωση κινδύνου από το μέρος αυτό διέφυγαν πάντοτε οι κάτοικοι προς τα βουνά,που αποτελούν προέκταση της οροσειράς του νοτίου Ολύμπου.Δυστυχώς,το πέρασμα αυτό,προδόθηκε στους Ιταλούς και έφραξαν τις διόδους. Ωστόσο ο πήθυσμός,παρ’ όλο που δεν τον βάραινε απολύτως τίποτα, που να δικαιολογεί κυρώσεις ή αντίποινα, από ένστικτο και μόνο άρχισε να φεύγει.Στο μεταξύ το Ιταλικό ιππικό,που είχε πλησιασεί πολύ κον τά,άρχισε να πυροβολεί εναντίον τους.Μερικούς που τους συνάντησαν ξεμοναχιασμένους,τους λόγχισαν.Με τον απαίσιο αυτό τρόπο εκτέλεσαν τέσσερα παλληκάρια,άναμεσα στους οποίους και τους επιστήμονες Ζάχο και Ρούσση.Ενώ,λοιπόν,γινόνταν οι τρομακτικές αυτές σκηνές, από το άλλο δημόσιο σημείο της οδού Ελασσόνας-Τσαριτσάνης,μια ισχυρή φάλαγγα θωρακισμένων αυτοκινήτων με σημαντική δύναμη Μελανοχιτώνων και πλαισιωμένη από σπιούνους πράκτορες της Ρωμαικής Λεγεώνας του πρίγκηπα Ντιαμάντε κατευθυνόνταν προς την Κωμόπολη.Και η κύκλωση της πραγματοποιήθηκε μέσα σε ελάχιστο χρονικό διάστημα.Ισχυρές περίπολοι από τη δύναμη αυτή,μπήκαν στα ενδότερα σημεία κι έπιασαν όλα τα περάσματα.Κανεία πια δεν μπορούσε να ξεφύγει.Η φάκα είχε κλειστεί απ’ όλες τις μεριές.Την ίδια στιγμή ο επικεφαλής,διέταξε τους άντρες του:

-Φόκο(φωτιά)

Οι μαρτυρικοί κάτοικοι από μια ενστικτώση παρόρμηση,προσπαθούν να σωθούν με κάθε μέσο.Άλλοι δραπετεύουν από το μπλόκο άλλοι κρύβονται κι άλλοι στέκουν,όπου βρέθηκαν περιμένοντας το μοιραίο.Οι καμπάνες χτυπούν δαιμονισμένα και οι φλόγες και οι καπνοί ζώνουν τώρα την πόλη.Ο αξιωματικός αυτός,που διέταξε να βάλουν φωτιά στην ιστορική Τσαριτσάνη,δεν ήταν άλλος από το γνωστό μισέλληνα ταγματάρχη και Φρούραρχο της Ελασσόνας,Αντόνιο Βάλλι.Έφερνε μάλιστα και τον τίτλο του Εθνικού συμβούλου της Ιταλίας,αξίωμα δηλαδή που δινόταν μονάχα σε κορυφαίους και διακεκριμένους φασίστες.Ο αξιωματικός αυτός,που πέρασε με τιε ορδές του,σαρώνοντας κυριολεκτικά το λαό της Θεσσαλίας,ήταν μια στυγνή μορφή εγκληματία.Η τακτική του συνίστατο στην αδιάκοπη καταπίεση του πληθυσμού της περιοχής.Μισούσε θανάσιμα κάθε τι Ελληνικό.Μόλις σταμάτησε με τους άνδρες του στην κεντρική πλατεία Τσαριτσάνης,διέταξε να χτυπήσουν οι καμπάνες,για να συγκεντρωθεί ο κόσμος.Επειδή οι Τσαριτσανιώτες εξακολουθούσαν να φεύγουν από μερικά αφρούρητα σημεία κι άλλοι-που δεν είχαν μάθει ακόμη τη διαταγή του εμπρησμού-κρύβονταν στα υπόγεια των σπιτιών τους.Ο φοβερός ταγματάρχης κάλεσε τον αντιπρόεδρο της κοινότητας Π.Δημοβέλη και εκεί παρουσία πολλών κατοίκων,έδωσε την εξής κατηγορηματική διαβεβαίωση:

-Πέστε στον πληθυσμό να συγκεντρωθεί στην πλατεία,γιατί θέλω να του μιλήσω.Να μη φοβηθεί κανείς.Σας δίνω το λόγο μου,οτί κανένας δεν πρόκειται να πάθει το παραμικρό.Ήρθα εδώ σαν φίλος και θέλω να φύγω σαν φίλος...

Η διαβεβαίωση αυτή μεταδίδεται αστραπιαία από στόμα σε στόμα,οι κρυμμένοι και διστακτικοί πέφτουν στην παγίδα,για να βρεθούν σε λίγο κάτω από το μαχαίρι των δημίων.Οι Ιταλοί τους καλοδέχοναται σχεδόν.Τίποτε δεν πρόδιδε τα εγκληματικά τους σχέδια.Έτσι ,μέσα σε λίγη ώρα,είχαν συγκεντρωθεί αρκετοί,άνδρες,γυναικές,παιδιά,επιστήμονες,κληρικοί,δημόσιοι υπάλληλοι περιμένοντας με κάποια ανησυχία την έναρξη της ομιλίας.Κανείς δεν μπορούσε να φαντασθεί τι θα τους έλεγε ο ταγματάρχης.Τις μέρες εκείνες, ολόκληρη η περιοχή γύρω από την Τσαριτσάνη,ήταν τελείως ήσυχη.Κάμμια ομάδα υπαιθρού δεν εμφανίσθηκε πουθενά,ούτε είχε συμβεί κανένα σαμποτάζ.Πίστεψαν λοιπόν,οτί οι φόβοι τους ήταν υπερβολικοί και αδικαιολόγητοι.Κι άρχισαν να αισθάνονται-μέσα στην αθωοτητά τους,πιστευόντας στο λόγο της τιμής που τους έδωσε ο φρούραρχος-κάποια σχετική ασφάλεια.Τη στιγμή όμως εκείνη,μπροστά στο Βάλλι,παρουσιάστηκε ένας έφιππος Ιταλός. Με το ένα χέρι κρατούσε τα γκέμια του αλόγου του,ενώ με τ’ άλλο έσερνε από τα μαλλιά ένα παλληκάρι της Τσαριτσάνης.

-Προσπαθούσε να διαφύγει από τη χαράδρα,απάντησε ο στρατιώτης!Όταν φωνάξαμε να σταθεί,καμώθηκε πως δεν άκουσε και τα έβαλε στα πόδια.Γι’ αυτό τον συνέλαβα και τον έφερα εδώ!!

Ο Βάλλι κοίταξε με μισόκλειστα μάτια τον κρατούμενο.

-Πώς λέγεσαι;Τι δουλειά κάνεις;

-Ιωάννης Σαπουνάς,Σωφέρ.

-Γιατί πήγες να το σκάσεις;

-Φοβήθηκα.Δεν με βαρύνει τίποτα.Μα να φοβήθηκα.Δεν το ξανακάνω κύριε αξιωματικέ.

-Καλώς!Αστόν να παεί στο διάβολο.

Το πλήθος ανάπνευσε με ανακούφιση.Αλλά ο Σαπουνάς δεν πρόλαβε να κάνει ούτε δυο βήματα όταν,ένας σπίουνος,είπε στο Βάλλι:για κομμουνιστές ψάχνετε;τον έχετε μπροστά σας.Τότε με ένα κλεισιμό του ματιού του,ο φοβερός ταγματάρχης,έδωσε στο στρατιώτη να καταλάβει,πως όλα αυτά,ήταν σκηνοθεσία.Ο τελευταίος δεν έχασε καιρό.Έβγαλε το περίστροφο του και χώρις να κατέβει από τ’ άλογο του,πυροβόλησε από πίσω τρεις απανωτές φορές.Ο Γιάννης Σαπουνάς,ανύποπτος για τη διαταγή της εκτέλεσης του,έκανε μια στροφή στα πόδια του.Μια οδυνηρή έκφραση πήρε το προσωπό του.Μα λίγο προτού γύρει για πάντα στη γη πρόλαβε να φωνάξει:

-Πεθαίνω σαν Έλληνας!Ζήτω η Ελλάδα!!!

Ο Γιάννης έπαψε να κινείται.Τότε τον πήραν από το πόδι και τον πετάξανε από τη γέφυρα στο ποτάμι,που βάφτηκε κόκκινο.Αυτός υπήρξε ο ασύνορος τάφος του πρώτου νεκρού της Τσαριτσάνης.

-Εγκληματία,καταραμένε δαίμονα.Εκοψε την πένθιμη σιγή η βροντερή φωνή του εξαγριωμένου κι ηρωικού παπα-Αναστάση.Τέρας που δεν έχεις λόγο τιμής.Γιατί το κανές αυτό κακούργε;

-Για να μάθετε όλοι,εσείς οι ληστοφόροι τι είμαι σε θέση να κάνω.Εμπρός χωρίστε τους:Πρόσταξε τους μπράβους και τα τσιράκια του ο θρασύδειλος Κολονέλλος.Έτσι χώρισαν τους άνδρες από τα γυναικόπαιδα.Οι Τσαριτσανιώτες διαισθάνθηκαν αμέσως τι ακριβώς επρόκειτο να συμβεί.Τα πολυβόλα στάθηκαν μπροστά στους κρατούμενους άνδρες και οι στρατιώτες πήραν θέση βολής.Οι κάτοικοι έμειναν σαν χτυπημένοι από κεραυνό.Το μέγεθος της φασιστικής ατιμίας,ξεπερνούσε όλα τα προηγούμενα καμωματά τους.Τετοιά αθέτηση και καταπάτηση μιας υπόσχεσης,που δόθηκε ρητά και επίσημα από ανώτερο αξιωματικό,ήταν πράγμα πρωτάκουστο.Γνώριζαν,βέβαια,τη φασιστική δολιότητα,αλλά ποτέ δεν μπορούσαν να  πιστεψούν,ότι θα έφθανε ως εκείνο το σημείο.Στο διάστημα αυτό στην πλατεία της φλεγόμενης Τσαριτσάνης εξελίσσεται η αλλόκοτη σκηνή της σφαγής του αντρικού πληθυσμού.Μπροστά από τη γραμμά των κρατούμενων ανδρών,οι Ιταλοί στρατιώτες διορθώνουν τα πολυβολά τους και διατάσσονται να πάρουν θέση βολής!Ένας λοχίας παίρνει από το πλήθπς το γέρο εφημέριο Παπαναστάση,τον ξεμοναχιάζει σ’ ένα ντουβάρι και τον ζητάει να μαρτυρήσει ‘’αλλιώς θα του βγάλει τις τρίχες και τα δόντια ένα-ένα’’.Μα ο ήρωας παπάς αρνείται να γίνει προδότης του λαού του.Και ο δήμιος άρχιζει να χαστουκίζει.Του ρίχνει το καλιμαύχι χάμω!Τον...τραβάει από τα λευκά μαλλιά του!Τον σέρνουν προς το θάνατο κι εκείνος με σταυρωμένα τα χέρια προχωρεί και κοιτάει για τελευταία φορά αχόρταγα το γιο του,που είναι και αυτός στη γραμμή.Θυμάται τη θυσία του Διάκου και βαδίζει αγέρωχος προς το θάνατο.Αθάνατη Ρωμιοσύνη!

Τα γυναικόπαιδα εμβρόντυτα μπρος στο μέγεθος της φασιστικής ατιμίας,που αθετούσε τη ρητά υπόσχεση αρχίζουν τις φωνές,τις κατάρες τις εκκλήσεις.Αλλά κρατούν όλοι:άντρες και γυναικόπαιδα τα στόματα κλειστά δεν μαρτυρούν,δεν προδίδουν.Και η μόνη απάντηση ήταν να τους απομακρύνουν από τον τόπο της εκτέλεσης για να μην ενοχλούνται στο έργο τους οι δήμιοι.Ο Βάλλι,απαίσιος και με έξαλλη εγκληματικότητα,κατηγόρησε τον πληθυσμό ότι ενίσχυε και υπέθαλπτε τους αντάρτες και ότι όλοι είχαν ενεργό και πλήρη συμμετοχή στο αντάρτικο κίνημα.Επομένως όλοι οι παρόντες άνδρες έπρεπε να εκτελεσθούν.Αρκετοί τότε από τους μελλοθάνατους αρνήθηκαν την ανάμιξη του πληθυσμού και ζήτησαν εξηγήσεις για την εγκληματική αυτή απόφαση.Αυτός όμως απάντησε με βαναυσότητα πως τίποτε δεν πρόκειτε να λάβει υπόψη του,η απόφαση ήταν παρμένη.Η Τσαριτσάνη έπρεπε να σβήσει.Ούτε οι δύο ιερείς της Κωμόποληε,γέροι,κληρικοί,ούτε φυσικά,οι δύο ανάπηροι του Αλβανικού πολέμου-Βίτκος και Ζούλας- δέχθηκε να εξαιρεθούν.Ήταν ακόμη μεταξύ αυτών και καθηγητές του Γυμνασίου.Οι περισσότεροι ξένοι,μολονότι η κατάσταση παρουσίαζε από πριν οξύτητα και κινδύνους,δεν είχαν εγκαταλείψει τη θέση τους,κι έμεινα εκεί με ζηλευτή προσήλωση στο καθήκον,όπως κι άλλοι δημόσιοι υπάλληλοι.Το ανέφεραν αυτό κι ζήτησαν να εξαιρεθούν .Ανένδότος.Επέμειναν εκείνοι.Τότε αυτός απάντησε:

-Όλοι οι καθηγητές είναι κομμουνιστές.

Στο τέλος ύστερα από μικρή σύσκεψη με τους αξιωματικούς και σπιούνους του κι επειδή βιαζότανε να τελειώσει,δέχθηκε να μην εκτελεσθούν.Αμέσως τα γυναικόπαιδα βλέποντας για τελευταία φορά τους προδομένους μελλοθάνατους προχωρούν προς το δρόμο της Ελασσόνας.Όταν αλλόφρονα τα γυναικόπαιδα έφθαναν στα τελευταία σπίτια,οι φλόγες έζωσαν την Κωμόπολη από τις τέσσερις πλευρές.Μα αυτό δεν ήταν τίποτε μπροστά στην αγωνία για τους άνδρες τους και τους δικούς τους,που είχαν μείνει πίσω και δεν ξέραν αν ζούσαν.Γυρώ τους όλα αυτά ήταν ένα μακάβριο σκηνικό φρίκης.Μέσα στην αναλαμπή από την καιόμενη Κωμόπολη και τις εκπυρσοκροτήσεις,φωνές θρήνοι και κατάρες,ανακατεμένα με το βροχόνερο,που έπεφτε μέσα στο σκοτάδι,που άρχιζε,έκαναν εφιαλτική την ατμόσφαιρα.’Ετσι στην μαρτυρική πλατεία απόμεναν οι φασίστες ξένοι και ντόπιοι,οι μελλοθάνατοι και τα πολυβόλα.Περνούν μερικά αγωνιώδη δευτερόλεπτα και ενώ το πλήθος είχε φθάσει κοντά στο Ά Δημοτικό Σχολείο ακούει το κροτάλισμα των πυροβόλων.Κάτω από τις συνεχείς ριπές σωριάζονται χάμω τα σώματα των Τσαριτσανιωτών.Γυρώ η πόλη λαμπαδιάζει στις φλόγες.Το πορευμένο πλήθος κλαίει και θρηνεί.Γοερές κραυγές πόνου,φρίκης και οργής γεμίζουν τον παγερό αέρα.Αλλά οι δήμιοι δεν συγκινούνται.Αδιάφοροι οι φασίστες συνεχίζουν ανάλγητοι το μακάβριο έργο τους.Σκοτώνουν εν ψυχρώ και δολοφονούν αόπλους!Ζούγκλα!

Μέσα σε λίγα δευτερόλεπτα σαράντα πτώματα σκεπάζουν την ιστορική πλατεία με το θρυλικό πλάτανο.Σαράντα τίμιοι Έλληνες απ’ όλες τις τάξεις του λαού,εργαζόμενοι,επιστήμονες,κληρικοί,σπαράζουν μέσα στο μαρτύριο για την Ελευθερία.Και την τελευταία χαριστική βολή στα ηρωικά κορμιά την δίνουν οι λεγεωνάριοι του εθνοπροδότη Διαμαντή.Ένας όμως Τσαριτσανιώτης που η μοίρα του ήθελε να ζήσει τυλιγμένος μεσά στα νεκρά πτώματα περίμενε ακίνητος,μέχρις ότου φύγουν οι δολοφόνοι,για να σηκωθεί και να φύγει γλυτώνοντας έτσι από του χάρου τα δόντια.Αυτός ήταν ο Ιωάννης Ζαρζώνης.Η άνανδρη δολοφονία των σαράντα κατοίκων συμπληρώνεται με τη γενική λεηλασία,με την πυρπόληση της πόλης.Από τα 660 σπίτια,κάηκαν τα 360,αφού προηγουμένως οργίασε η λεηλασία.Οι πλιατσικολόγοι φασίστες δεν άφησαν κρυψάνες,λαγούμια,καταφύγια και υπόγεια,που να μην τα βρήκαν και τα άνοιξαν.Ότι βρίσκονταν κρυμμένα από τους κατοίκους:ρούχα,προίκες και τρόφιμα τα πλιατσικολόγησαν.Τα  φορτώσαν στα κάρα και στα αυτοκίνητα,που είχαν φέρει μαζί τους και τα πήραν.Μαζί τους πήραν και πέμτε ομήρους για τη Γερμανία.Η μονάδα των μελανοχιτώνων,που πήρε μέρος στην εκτέλεση των κατοίκων της Τσαριτσάνης ήταν η ‘’230 B.T.G.EE.N.N.A.A.’’.

Αφηγείται μια αυτόπτης μαρτύς: ‘’Μόλις φύγανε τα αιμοσταγή τέρατα τρέξαμε στην νεκρική πλατεία για να δούμε μπας και γλίτωσε κανένας.Μα,εκείνες,που δεν βλέπαν τους δικούς τους ψάχναν,ψάχναν,ω!τι φρίκη....Προχώρησα σιγά σιγά με το κεφάλι σκυμμένο και έφθασα στην πλατεία.Οι νεκροί έμειναν εκεί,αιώνιοι μάρτυρες της ιστορίας.Μάνες,σύζυγοι,αδερφές,θυγατέρες,άνοιγαν οι ίδιες τους τάφους,για να θάψουν τους δικούς τους!Έπειτα από λίγες μέρες ξέθαψαν τα πτώματα και τα έθαψαν στο νεκροταφείο’’.Θα νόμιζε όμως κανένας πως εδώ τελείωναν τα δεινά της τραγικής Κωμόπολης.Από τη μέρα εκείνη άρχισε το τραγικό της μαρτύριο.Κηρύχθηκε από τους Ιταλούς ‘’εκτός νόμου’’.Μετέβηκαν κατ’ επανάληψη εκεί είτε συντεταγμένοι σε τακτικά τμήματα,είτε μεμονωμένα και άρπαζαν όλα τα εναπομείναντα.Για πολλούς μήνες συναίβεναν αυτά.Είχε δε δοθεί σ’ αυτούς το δικαίωμα από τη διοικησή τους να εκτελούν οποιοδήποτε οπουδήποτε ήθελαν.Κανένας περιορισμός.Κι ο πληθυσμός,αφού στερήθηκε τα πάντα και αφού αποδεκατίστηκε από τις ασθένειες,άρχισε να περιπλανάται αδιάκοπα στις χαράδρες και τα βουνά.Γέροντες και γυναίκες και μικρά παιδιά πέρασαν  τρεις χειμώνες κάτω από τις ανατριχιαστικές συνθήκες στα βουνά του κάτω Ολύμπου.Η τραγωδία τους υπήρξε ασύλληπτη.Αρκετές φορές,επειδή δεν μπορούσαν να αντέξουν το βαρύ χειμώνα κατέβαιναν με πάρα πολλές προφυλάξεις τις νύχτες και διανυκτέρευαν μέσα στα χαλάσματα με την ψυχή γεμάτη φόβο κι αγωνία.Πολλές φορές δέχτηκαν επιδρομές από τους φασίστες και αναγκάστηκαν να φύγουν έξαλλοι και τρομαγμένοι μέσα στο σκοτάδι της παγερής χειμωνιάτικης νύκτας.

Ακόμη πρέπει να σημειωθεί,πως μετά τις εκτελέσεις οδήγησαν οι Ιταλοί στα μπουντρούμια της Καραμπιναρίας Ελασσόνας τους παρακάτω δημοσίους υπαλλήλους και συμπατριώτες μας:

Γκογκός Αθανάσιος,Επαγγελματίας/Δημοβέλης Πέτρος,Αντιπρόεδρος Κοινοτητάς/Μητσιμπόνας Αχιλλέας,Αγρότης/Μουστάκας Στέφανος,Αγρότης/Λέβέντης Μιχαήλ,Γεωργοκτηνοτρόφος/Παπαγεωργίου Θεοχάρης,Γυμνασιάρχης/Παπαναστασίου Παντελής,Καθηγητής φιλόλογος/Πελοποννήσιος Μάρκος,Καθηγητής φυσικής/Χατζηγεωργίου Ιωάννης,Έμπορας/Χατζηγεωργίου Νικόλαος,Έμπορας.

Η ΣΦΑΓΗ ΤΩΝ ΚΑΤΟΙΚΩΝ ΑΠΟ ΤΟΥΣ ΙΤΑΛΟΓΕΡΜΑΝΟΥΣ

Μπαίνοντας στο νεκροταφείο της Τσαριτσάνης αριστερά σε μια μαρμάρινη πλάκα του κενοταφείου είναι γραμμένα τα ονόματα των σφαγιασθέντων Τσαριτσανιωτών από τους Ιταλούς και τους Γερμανούς στα μαύρα χρόνια της Κατοχής.Πενήντα δύο τίμιοι Τσαριτσανιώτες απ, όλες τις τάξεις της Κωμόπολης,εργαζόμενοι,επιστήμονες,κληρικοί σκοτώθηκαν για την ελευθερία.Οι 52 Τσαριτσανιώτες έσβησαν,μα οι ψυχές των έμεινα ολόρθες,για να θυμίζουν στο Έθνος τον έρωτα για την ελευθερία και το χρέος για την πατρίδα,όταν την πατάει ξένο πόδι κατακτητή.Ο ένδοξος χαμός τους θα γίνει κραυγή στον ιερό και ωραίο αγώνα για την Ελλάδα και την Ελευθερία τους.

Αψευδής μάρτυρας της σφαγής των 52 κατοίκων της μαρτυρικής Τσαριτσάνης είναι ο κατάλογος που ακολουθεί:

Από τους Ιταλούς(12 Μαρτίου 1943)

1.                       Αβραβάς Απόστολος

2.                       Αποστόλου Θωμάς

3.                       Βαθράκης Γρηγόρης

4.                       Βαθράκης Πολύδωρος

5.                       Βαθράκης Ιωάννης

6.                       Βουλγαρούλης Λουκάς

7.                       Βουλγαρούλης Ανδρέας

8.                       Βίτκος Νικόλαος

9.                       Βίτκος Απόστολος

10.                   Γιαμούζης Δημήτριος

11.                   Δραγατογιάννης Απόστολος,Ανάπηρος

12.                   Ζάχος Ευρυπίδης,Οδοντίατρος

13.                   Κουτσοπάγος Φιλήμων

14.                   Κόκκινος Αθανάσιος

15.                   Λιόντας Ευάγγελος,Ανάπηρος

16.                   Μπαζακογιάννης Νικόλαος,Ιερέας

17.                   Μητσιούλης Αθανάσιος

18.                   Μητσιμπόνας Νικόλαος

19.                   Ντέτσιος Ζήσης

20.                   Νικολόπουλος Ζήσης

21.                   Ξυνός Δημήτριος

22.                   Παπαδημητρίου Δημήτριος

23.                   Παπαιωάννου Δημήτριος

24.                   Πέτσας Χριστόφορος

25.                   Παπασάνδας Εμμανουήλ

26.                   Ρούσης Βασίλειος,Πολιτικός Μηχανικός

27.                   Ράμμος Βελισσάριος

28.                   Σπανός Αναστάσιος,Ιερέας

29.                   Σαπουνάς Βασίλειος

30.                   Σαπουνάς Γεώργιος

31.                   Σαπουνάς Ιωάννης

32.                   Σίμος Απόστολος

33.                   Σίμος Ηλίας,Δικηγόρος

34.                   Σίμος Κων/νος

35.                   Σαίνης Στέφανος

36.                   Τσιότσικας Μιχάλης

37.                   Σιρδένης Αθανάσιος

38.                   Σιρδένης Μιχάλης

39.                   Σκριάπας Γεώργιος

40.                   Τσιλιβέλης Αστέριος

41.                   Τσιμπόλης Νικόλαος

42.                   Τενεκετζής Ιωάννης

43.                   Χονδροθύμιος Ευθύμιος

44.                   Ψαρράς Αθανάσιος

45.                   Ψαρράς Ηλίας

Από τους Γερμανούς (20 Αυγούστου 1944)

1.                       Ευαγγέλου Απόστολος

2.                       Κακαδιάρης Γεώργιος

3.                       Καραγκιόζης Νικόλαος

4.                       Μαντζιώκας Αντώνιος

5.                       Μπαμπάλης Ηλίας

6.                       Τσιάρας Στέφανος

7.                       Τσιότσικας Κων/νος

 Το κείμενο προέρχεται από το βιβλίο Η ΤΣΑΡΙΤΣΑΝΗ, της Κοινότητας Τσαριτσάνης