ΤΕΛΕΥΤΑΙΕΣ ΑΝΑΡΤΗΣΕΙΣ

«Έφυγε» ο Θεόδωρος Καλλίνος

>> 30.1.14


«Έφυγε» από τη ζωή σε ηλικία 100 ετών, στις 8 Ιανουαρίου, ο συμπατριώτης μας, καπετάνιος του ΕΛΑΣ Θόδωρος Καλλίνος (Αμάρμπεης). Ήταν ο τελευταίος επιζών από τους καπεταναίους που είχαν συμμετάσχει στη Σύσκεψη της Λαμίας υπό τον Άρη Βελουχιώτη, το 1944.
Ο Θόδωρος Καλλίνος γεννήθηκε στην Τσαριτσάνη το 1914. Σε ηλικία 19 ετών μπήκε στη Σχολή Ευελπίδων, απ’ την οποία αποφοίτησε με τον βαθμό του ανθυπολοχαγού.
Από το 1937 ήταν Διοικητής Λόχου στο 19ο Σύνταγμα Πεζικού Σερρών. Υπηρέτησε στα Ελληνοβουλγαρικά Σύνορα ως Υπολοχαγός Διοικητής Λόχου το 1939- 1941, και μετά τη ναζιστική εισβολή στο μόνιμο Οχυρό Κάλης ανατολικά των οχυρών Ρούπελ και Καρατάς.
Aρνήθηκε να παραδοθεί στους Γερμανούς με το Λόχο του, διαφωνώντας  με την απόφαση για τη συνθηκολόγηση και πολέμησε εθελοντής στη Μάχη της Κρήτης ως Διοικητής Λόχου. Μετά την κατάληψη της Κρήτης, επέστρεψε στην Τσαριτσάνη και το 1941 εντάχθηκε στο ΕΑΜ.
Το 1942 περνά στον ένοπλο αντιστασιακό αγώνα, αναλαμβάνοντας μεταξύ άλλων εκπαιδευτής και οργανωτής ΕΑΜικών ένοπλων ομάδων της περιοχής Ολύμπου- Κισσάβου- Ποταμιάς.
Στα Δεκεμβριανά ήταν Διοικητής Τομέα Φαλήρου- Πειραιά. Πάλεψε μέσα από τις γραμμές του Δημοκρατικού Στρατού για μια ελεύθερη και λαοκρατούμενη Ελλάδα ενάντια στο μοναρχοφασιστικό καθεστώς που επιβλήθηκε μετά την απελευθέρωση. Υπηρέτησε ως Διοικητής Ταξιαρχίας και Επιτελάρχης Μεραρχίας του ΔΣΕ το 1947-1949.
Εξορίστηκε, δραπέτευσε και βρέθηκε πολιτικός πρόσφυγας στις σοσιαλιστικές χώρες.
Επαναπατρίστηκε τη δεκαετία του ’80. Διέμενε στην Αθήνα ενώ πάντοτε διατηρούσε δεσμούς και επαφές με τον τόπο του. Τελευταία φορά βρέθηκε στην Τσαριτσάνη το 2012. Ήταν τακτικός αναγνώστης της εφημερίδας «Τσαριτσάνη» και φίλος του Μορφωτικού Συλλόγου.

Η διοίκηση του Συλλόγου εύχεται θερμά συλλυπητήρια στους οικείους του.

Read more...

ΚΑΤΑΓΓΕΛΙΑ

Η Επιτροπή Αγώνα του Μπλόκου των αγροτών στη Μελούνα, καταγγέλλει την προσπάθεια ορισμένων μηχανισμών στην περιοχή, που κάνουν τα αδύνατα- δυνατά ώστε να μη βγουν οι αγρότες στο δρόμο. Αυτοί οι μηχανισμοί έχουν ονοματεπώνυμο και είναι γνωστός ο ρόλος που παίζουν διαχρονικά. Ο αγροτικός κόσμος της περιοχής τους γνωρίζει καλά.
Δηλώνουμε καθαρά, πως οι πιέσεις, οι απειλές, οι εκβιασμοί και η τρομοκρατία, απ’ όπου κι αν προέρχονται, δεν θα περάσουν. Τα γνωστά και παλιά κόλπα που χρησιμοποιούν, οι μεθοδεύσεις και οι προβοκάτσιες τους, αποτελούν δείγματα του πανικού στον οποίο βρίσκονται μπροστά στους μεγάλους αγώνες που είναι μπροστά.
Τίποτα δεν είναι ικανό να κάμψει το αγωνιστικό φρόνημα των αγροτών.
Εμείς και οι οικογένειές μας υποφέρουμε. Η κατάσταση είναι τραγική και τα πράγματα πάνε απ’ το κακό στο χειρότερο. Δεν πάει άλλο!
Τα βάρβαρα μέτρα της εξαθλίωσης, που οδηγούν την αγροτιά στο ξεκλήρισμα δεν θα περάσουν. Θα μείνουμε δυνατοί, ως το τέλος, στα χωράφια μας και στους δρόμους του αγώνα. Θα παλέψουμε και θα κερδίσουμε.
Η ελπίδα βρίσκεται στον αγώνα.
Καλούμε τους αγρότες σε αγωνιστική ετοιμότητα και ενότητα.



Η Επιτροπή Αγώνα του Μπλόκου της Μελούνας

Read more...

Κλιμάκωση του αγώνα από τους αγρότες της επαρχίας Ελασσόνας


ΦΩΤΟ από τη σύσκεψη στην Τσαριτσάνη


Δεκάδες αγρότες, έχουν παρατάξει τρακτέρ και αγροτικά μηχανήματα στις πλατείες της χωριών της Ελασσόνας και είναι έτοιμοι για κλιμάκωση του αγώνα, όπως και χιλιάδες άλλοι συνάδελφοί τους σε ολόκληρη τη χώρα.
Πρώτος μεγάλος σταθμός του αγώνα τους θα είναι το συλλαλητήριο που θα γίνει το Σάββατο 1η Φλεβάρη στις 12.00 το μεσημέρι στο Άγαλμα Βενιζέλου στη Θεσσαλονίκη, όπου από σήμερα ξεκινά η έκθεση «ΑΓΡΟΤΙΚΑ».  
Μετά την απόφαση της Επιτροπής Αγώνα του Μπλόκου της Μελούνας και των αγροτών που συμμετείχαν στις συσκέψεις που προηγήθηκαν, οι αγρότες της περιοχής αναμένεται να δώσουν βροντερό παρών στο Συλλαλητήριο.
Για το λόγο αυτό, θα αναχωρήσουν λεωφορεία για τη Θεσσαλονίκη, το Σάββατο το πρωί στις 8.30 από την κεντρική πλατεία της Ελασσόνας.

Εν τω μεταξύ, με επιτυχία ολοκληρώθηκε ο πρώτος κύκλος συσκέψεων που έγιναν στην Ελασσόνα, την Τσαριτσάνη, το Στεφανόβουνο και τη Γαλανόβρυση, στην Καλλιθέα και τα γύρω χωριά.

Read more...

ΦΙΛΟΙ ΤΗΣ ALFA ROMEO (ΣΥΛΛΟΓΟΣ ΘΕΣΣΑΛΙΑΣ) ΕΚΟΨΑΝ ΤΗΝ ΠΡΩΤΟΧΡΟΝΙΑΤΙΚΗ ΠΙΤΑ ΤΟΥΣ ΣΤΗΝ ΤΣΑΡΙΤΣΑΝΗ




Φίλοι της ALFA ROMEO (σύλλογος Θεσσαλίας) με την επωνυμία ‘’Alfisti centrale’’ κατέκλυσαν το πρωί της Κυριακής 12 Ιανουαρίου με τα αυτοκίνητά τους και την παρουσίας τους την πλατεία της Τσαριτσάνης, εξορμώντας γενικότερα στην επαρχία Ελασσόνας και επιλέγοντας σαν βασική στάση την ιστορική κωμόπολη, όπου έκοψαν και την πίτα του συλλόγου για τη νέα χρονιά.
Οι οδηγοί και συνοδηγοί των οχημάτων (παρέλασαν πολλά μοντέλα όπως Α33, 75, 147, 155, 156,  GT, GTV, Spider, Brera και Giulietta)  έγιναν δεκτοί από τον πρόεδρο της κοινότητας Αχιλλέα Μητσιμπόνα και τον γραμματέα του μορφωτικού συλλόγου Τσαριτσάνης Νίκο Βακράτσα, όπου και τους έγινε ξενάγηση σε μνημεία και ιστορικά σημεία της κωμόπολης όπως το λαογραφικό μουσείο, ο πύργος του Μάμτζιου, η Οικονόμειος Σχολή και ο Άγιος Νικόλαος.
Οι φίλοι της ALFA ROMEO σαφώς και έφυγαν ευχαριστημένοι από την Τσαριτσάνη, γνωρίζοντας κάτι από την κουλτούρα, τη φιλοξενία και την ιστορία του τόπου μας, συμβάλλοντας σε αυτό οι φορείς που προαναφέρθηκαν και ο Τσαριτσανιώτης συμπατριώτης και μέλος του συλλόγου φίλων της  ALFA ROMEO Θεσσαλίας Νίκος Στραβοκώστας.

Γιώργος Μπαμπάλης


Read more...

ΩΡΕΣ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑΣ ΤΩΝ ΤΜΗΜΑΤΩΝ ΤΟΥ ΣΥΛΛΟΓΟΥ


Το πρόγραμμα λειτουργίας των τμημάτων του Μορφωτικού Συλλόγου Τσαριτσάνης περ. 2013- 2014, έχει ως εξής:

·      Παιδικό χορευτικό τμήμα
Υπεύθυνη: Ελισάβετ Πάσχου
Κάθε Σάββατο, 11.30 το πρωί

·      Χορευτικό τμήμα Γυναικών
Υπεύθυνος: Τάσος Γεωργούλας
Κάθε Κυριακή, 19.00 το απόγευμα

·      Χορευτικό τμήμα εφήβων- ενηλίκων
Υπεύθυνος: Τάσος Γεωργούλας
Κάθε Κυριακή, 20.00 το απόγευμα

·      Χορωδία
Υπεύθυνη: Αλίνα Πάσχου
Κάθε Τρίτη, 20.00 το απόγευμα

·      Μουσικό Τμήμα
Υπεύθυνοι: Αλίνα Πάσχου- Χρήστος Γελαδάρης
Κάθε Δευτέρα, 17.00 το απόγευμα (ΘΕΩΡΙΑ)
Κάθε Τετάρτη, 15.00- 20.00 (ΠΡΑΚΤΙΚΗ)

·      Δανειστική Βιβλιοθήκη
Κάθε Σάββατο, 11.00- 13.00 το πρωί και 17.00- 19.00 το απόγευμα

·      Λαογραφικό Μουσείο
Κάθε Σάββατο, 11.00- 13.00 το πρωί και 17.00- 19.00 το απόγευμα

* Επισκέψεις στο Λαογραφικό Μουσείο είναι δυνατόν να γίνονται και καθημερινά, οποιαδήποτε ώρα, μετά από συνεννόηση με την Διοίκηση του Συλλόγου.

Οι πρόβες των Χορευτικών Τμημάτων γίνονται στην αίθουσα της Κοινότητας Τσαριτσάνης. Τα μαθήματα του Μουσικού Τμήματος  γίνονται στην έδρα του Συλλόγου και τα μαθήματα της Χορωδίας, στην αίθουσα τελετών του Δημοτικού Σχολείου.


ΓΙΑ ΕΓΓΡΑΦΕΣ- ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΕΣ: Χάρης Νούσιας (6973037485), Νίκος Βακράτσας (6973802471).

Read more...

Για τα νέα τμήματα του Συλλόγου








Στην τελευταία Γενική Εκλογοαπολογιστική Συνέλευση του Συλλόγου της 2ας Οκτωβρίου 2012, το σώμα ψήφιζε το νέο προγραμματισμό δράσης του Συλλόγου και διετές πλάνο, ορίζοντας το πλαίσιο στο οποίο έπρεπε να κινηθεί και τι στόχους καλείται να αντιμετωπίσει το νεοεκλεγέν Δ.Σ.
Στο κείμενο, που δημοσιεύθηκε στην εφημερίδα, αναφέρονταν τότε τα εξής: «Το νέο Δ.Σ. (…) θα πρέπει να αξιοποιήσει αυτή πλέον τη δυνατότητα, με τη λειτουργία Σχολής για της εκμάθηση μουσικής στη νεολαία και σε κάθε ενδιαφερόμενο στην Τσαριτσάνη. Με την κίνηση αυτή, θα ολοκληρωθεί ένας κύκλος πολιτιστικής παρέμβασης σε όλους τους τομείς (..), δηλαδή: βιβλίο, μουσική, χορός, παράδοση, κινηματογράφος και ερασιτεχνική δημιουργία».
Το νέο Δ.Σ., υλοποιώντας την παραπάνω απόφαση προχώρησε με αποφασιστικά βήματα δημιουργώντας μουσική σχολή και τμήμα χορωδίας απλώνοντας έτσι τον κύκλο δράσης και παρεμβάσεων του Συλλόγου.
Από τις αρχές Οκτωβρίου, λειτουργεί η Μουσική Σχολή του Συλλόγου με υπεύθυνη την κ. Αλίνα Πάσχου, καθηγήτρια μουσικής. Η Μουσική Σχολή ήδη έχει πάνω από 20 μέλη. Στα πλαίσια του εκπαιδευτικού κύκλου που άρχισε αρχές Οκτώβρη και θα ολοκληρωθεί τον Ιούνη γίνονται μαθήματα μουσικής θεωρίας κάθε Δευτέρα απόγευμα. Ενώ κάθε Τετάρτη από το μεσημέρι και μετά, παραδίδονται μαθήματα πρακτικής εξάσκησης από τους διδάσκοντες καθηγητές Αλίνα Πάσχου και Χρήστο Γελαδάρη. Έως τώρα, γίνονται μαθήματα αρμονίου, κιθάρας και τρομπέτας. Επίσης κάθε Τρίτη λειτουργεί Τμήμα Χορωδίας, με πάνω από 30 ενήλικα μέλη, με μαέστρο την κ. Αλίνα Πάσχου. Τα μαθήματα συνοδεύει με αρμόνιο ο Κώστας Αντωνίου.
Ο Μορφωτικός Σύλλογος Τσαριτσάνης, με τη νέα αυτή σημαντική πρωτοβουλία, κάνει ένα ακόμη άλμα στο δύσκολο δρόμο της εκπολιτιστικής ανόδου του τόπου μας.
Ο Σύλλογός μας με τις νέες αυτές δραστηριότητες ολοκληρώνει έναν ακόμη κύκλο πολιτιστικής παρέμβασης, προσθέτοντας δύο ακόμη πολύ ενεργά Τμήματα στα ήδη υπάρχοντα. Πλέον ο Σύλλογος λειτουργεί τρία χορευτικά τμήματα με δύο δασκάλους, τους Τάσο Γεωργούλα και Ελισάβετ Πάσχου, τη Μουσική Σχολή και το Τμήμα Χορωδίας, τη Δανειστική Βιβλιοθήκη, το Λαογραφικό Μουσείο, την Κινηματογραφική Λέσχη, την εφημερίδα και το διαδίκτυο.

Έναν τέτοιο πολιτιστικό σύλλογο έχει ανάγκη και τον χρειάζεται ο λαός και η νεολαία της Τσαριτσάνης.

Read more...

Θετικά μηνύματα στο δρόμο προς το Αντάμωμα

·              Το Σάββατο 16 Αυγούστου 2014, η κεντρική μέρα των εκδηλώσεων

 2ο Αντάμωμα

1ο Αντάμωμα

Δεκάδες πατριώτες απ’ όλο τον κόσμο χαιρετίζουν την απόφαση του Συλλόγου για την πραγματοποίηση του Ανταμώματος, 5 χρόνια από το προηγούμενο και 10 χρόνια από το 1ο Αντάμωμα του 2004. Ο προγραμματισμός έχει ξεκινήσει, έτσι ώστε όλοι να είναι παρόντες στις ποικίλες και πλούσιες εκδηλώσεις που προετοιμάζει ο Σύλλογος, και οι οποίες θα πραγματοποιηθούν στα πλαίσια του θεσμού.
Οι εκδηλώσεις που περιλαμβάνει θα διαρκέσουν μία ολόκληρη εβδομάδα, από τη Δευτέρα 11 Αυγούστου ως το Σάββατο 16 Αυγούστου, που είναι η κεντρική μέρα. Όλες οι εκδηλώσεις θα πραγματοποιηθούν στην κεντρική πλατεία της Τσαριτσάνης Στο επόμενο φύλλο της εφημερίδας θα υπάρχει αναλυτικό πρόγραμμα αυτών των εκδηλώσεων.
Σήμερα, η εφημερίδα δημοσιεύει ορισμένες χαρακτηριστικές επιστολές και ευχές για επιτυχία της διοργάνωσης, οι οποίες στάλθηκαν στη διεύθυνση της εφημερίδας.
Όπως έχει ανακοινωθεί, η κεντρική ημέρα των εκδηλώσεων που θα γίνουν στην πλατεία της Τσαριτσάνης, είναι το Σάββατο, 16 Αυγούστου 2014.
Στόχος του Συλλόγου είναι η επιτυχία του 3ου Ανταμώματος να ξεπεράσει τα δύο προηγούμενα. Οι προσδοκίες άλλωστε είναι ανεβασμένες, ενώ θα αξιοποιηθεί όλη η προηγούμενη εμπειρία.

ΕΠΙΣΤΟΛΕΣ και ΜΗΝΥΜΑΤΑ ΤΣΑΡΙΤΣΑΝΙΩΤΩΝ
για το 3ο ΑΝΤΑΜΩΜΑ ΤΣΑΡΙΤΣΑΝΙΩΤΩΝ

Αγαπητέ Πρόεδρε του Μορφωτικού Συλλόγου Τσαριτσάνης,
          Με χαρά πληροφορήθηκα απ’ τα δύο τελευταία φύλλα της «Τσαριτσάνης» (127/Ιούνιος 2013 και 128/Σεπτέμβριος 2013) ότι τον Αύγουστο του 2014 θα πραγματοποιηθεί το 3ο Αντάμωμα των Απανταχού Τσαριτσανιωτών στην γενέτειρα κωμόπολη. Εκτός από χαρμόσυνο νέο, η διατήρηση του θεσμού, ο οποίος εγκαινιάστηκε πριν από 10 χρόνια (Αύγουστο 2004), ενδυναμώθηκε με πολυήμερο πρόγραμμα 5 χρόνια αργότερα (2009) και τριτώνει, παρά τα σκοτεινά σημεία των καιρών, το ερχόμενο καλοκαίρι, εκπέμπει μήνυμα αισιοδοξίας και κοινοτισμού.
         Αξίζουν συγχαρητήρια στον εμπνευστή και οργανωτή Μορφωτικό Σύλλογο που αναλαμβάνει και υλοποιεί εκδηλώσεις τέτοιου βεληνεκούς. Ωστόσο, στην προσπάθειά του αυτή πρέπει να προστρέξουμε και να συνδράμουμε όλοι όσοι ενδιαφερόμαστε να στεριώσει και να μακροημερεύσει ο θεσμός του Ανταμώματος. Υποθέτω, αμφίβολο παραμένει το κατά πόσο η χειμαζόμενη Τοπική Αυτοδιοίκηση δύναται να βοηθήσει οικονομικά τέτοιες κινήσεις, η στήριξη των οποίων θα ’πρεπε ν’ αποτελεί βασικό μέλημά της.
         Βεβαίως, υπάρχει και ο αντίλογος της άλλης πλευράς, εκείνων που δεν βλέπουν κανένα πλέον νόημα στις συνάξεις και τις συνευρέσεις  ατόμων με κοινή καταγωγή, διότι θεωρούν τον κοινοτισμό ως μια παρωχημένη μορφή κοινωνικής οργάνωσης. Τέτοιες αντιλήψεις όμως παραγνωρίζουν υπεροπτικά την αρχέγονη τάση του ανθρώπου να αναβαπτίζεται στα νάματα του τόπου που γεννήθηκε και μεγάλωσε. Η άσβεστη φλόγα αυτής της ανάγκης για επιστροφή στα γενέθλια εδάφη τροφοδοτείται ακόμη πιο πολύ όταν η απόσταση απ’ την πατρίδα είναι μεγάλη και δύσκολα καλύπτεται.
         Η 16η Αυγούστου 2014 εύχομαι να γίνει το «νόστιμον ήμαρ» για κάθε ξενιτεμένο Τσαριτσανιώτη και ο σκοπός του Ανταμώματος να ευοδωθεί με τον επιτυχέστερο τρόπο.
Καλή Αντάμωση
Με πατριωτικούς χαιρετισμούς
Αναγνώστης Ευαγγ. Παπακυπαρίσσης


Προς τον Μορφωτικό Σύλλογο Τσαριτσάνης,
Με μεγάλη χαρά και συγκίνηση διάβασαμε στο προηγούμενο φύλλο της εφημερίδας για την διοργάνωση του 3ου Ανταμώματος Απανταχού Τσαριτσανιωτών τον Αύγουστο του 2014.
Συγχαίρουμε το Δ.Σ. του Μορφωτικού Συλλόγου, για την απόφασή του αυτή. Το Αντάμωμα, αποτελεί μιας πρώτης τάξεως ευκαιρία για τους Τσαριτσανιώτες και κυρίως για όσους από μας πήραμε το δύσκολο δρόμο της ξενιτιάς, να σκαλίσουμε το παρελθόν και τις αναμνήσεις που έχουμε και μας συντροφεύουν πάντοτε εδώ στην ξενιτιά.
Με την επιστολή αυτή, τέλος, καλούμε όλους τους Τσαριτσανιώτες να στηρίξουν τον Μορφωτικό Σύλλογο που ξεχωρίζει για τις μεγάλες εκδηλώσεις που κάνει αλλά και έχει μια πολύ σημαντική δραστηριότητα και κρατάει ζωντανό το χωριό μας.
Θέλουμε και θα επιδιώξουμε πολύ να είμαστε στις 16 Αυγούστου στην Τσαριτσάνη, να συμμετάσχουμε στις εκδηλώσεις που θα γίνουν και να δούμε φίλους και συγγενείς.
Πολλούς χαιρετισμούς,
Ειρήνη- Κώστας και Γιάννης Σαμαράς, Βέλγιο

Προς τους υπεύθυνους του Μορφ. Συλλόγου,
Είμαι υπερήφανος να υποστηρίξω το «3ο Αντάμωμα Τσαριτσανιωτών» που λαμβάνει χώρα στις 16 Αυγούστου 2014, στην Τσαριτσάνη και να δηλώσω πως εκτιμώ πάρα πολύ όλη τη σκληρή δουλειά που χρειάζεται για το σχεδιασμό τέτοιων εκδηλώσεων. Θα ήθελα να επεκτείνω πιο πολύ την εκτίμησή μου προς όλες τις μελλοντικές εκδηλώσεις που σχεδιάζετε. Αν κοιτάξουμε πίσω στην ιστορία του Αντάμωματος, περίπου πριν από 10 χρόνια, θα ήθελα να πω ότι ήμουν ένας από τους πρώτους ανθρώπους που πρότεινα το Αντάμωμα διαμέσου του Συλλόγου Τσαριτσανιωτών Τορόντο. Το ερχόμενο έτος, αν η υγεία και η δουλειά μου το επιτρέψουν θα είμαι παρών στο Αντάμωμα.
Για τις άγιες μέρες των Χριστουγέννων θα ήθελα να ευχηθώ στην οικογένειά μου και στους Τσαριτσανιώτες σε όλο τον κόσμο, Καλά Χριστούγεννα και Ευτυχισμένο το Νέο Έτος 2014.

Με ειλικρινή εκτίμηση,
Γιώργος Γκούντας, Τορόντο

Read more...

Τα Θεοφάνεια στην Τσαριτσάνη




Με συννεφιασμένο καιρό, σχεδόν βροχερό, πραγματοποιήθηκε φέτος η τελετή αγιασμού των υδάτων στην κεντρική γέφυρα του χωριού, τη μέρα των Θεοφανείων. Δυο νέοι έπεσαν φέτος για το σταυρό, στα κρύα νερά του ποταμού, ο Γιάννης Ζιάκος και ο Θωμάς Γιαννούλας. Το σταυρό έπιασε ο Γιάννης Ζιάκος.



Read more...

Χριστουγεννιάτικα έθιμα της Τσαριτσάνης και της ευρύτερης περιοχής της Θεσσαλίας

Πλησιάζουν οι άγιες μέρες των Χριστουγέννων, σε κάθε σπίτι  οι νοικοκυρές θα προετοιμάσουν τα χριστουγεννιάτικα γλυκά και φαγητά. Τα παιδιά θα στολίσουν το σπίτι και   το δέντρο με χαρά, θα κρεμάσουν  τις χριστουγεννιάτικες κάλτσες γεμάτα ανυπομονησία και θα περιμένουν τον «Άγιο  Βασίλη» να τους φέρει, για μια ακόμη φορά, το δώρο τους. Θα τραγουδήσουν από σπίτι σε σπίτι τα κάλαντα των Χριστουγέννων και της Πρωτοχρονιάς, θα χαρούν, θα διασκεδάσουν, θα εκκλησιαστούν   και θα ξεκουραστούν από την καθημερινότητα των σχολικών υποχρεώσεών τους.  Κατ’ αυτόν τον τρόπο θα κυλήσουν οι εορταστικές μέρες των Χριστουγέννων. Είναι μια καλή  ευκαιρία να ανατρέξουμε σε  έθιμα  ξεχασμένα στις μέρες μας και να δούμε πως περνούσαν στο χωριό μας και στις γύρω περιοχές οι  άνθρωποι σε παλιότερες εποχές.
        Ένα χαρακτηριστικό έθιμο της Πρωτοχρονιάς, το οποίο επιβιώνει με παρόμοιο τρόπο και σήμερα, είναι η βασιλόπιτα - κρεατόπιτα. Οι γυναίκες του σπιτιού τοποθετούν νόμισμα, ένα κομμάτι κλήμα, άχυρο ή χορταράκι, μία μικρή πέτρα όπως κι ένα σπόρο καλαμποκιού. Στο μεσημεριανό τραπέζι ο νοικοκύρης του σπιτιού θα κόψει τη βασιλόπιτα, αφού πρώτα τη σταυρώσει και   περιστρέψει τρεις φόρες  το ταψί. Στη συνέχεια θα την μοιράσει σε κομμάτια, με σειρά ηλικίας, σε όλα τα μέλη της οικογένειας. Σε όποιον πέσει το κλήμα θα έχει πολλά σταφύλια, σε όποιον πέσει η μικρή πέτρα θα είναι δυνατός στην υγεία του,  αυτός που θα πετύχει το άχυρο ή το χόρτο θα αποκτήσει πολλά ζώα, αυτός που θα πετύχει το νόμισμα θα γίνει πλούσιος και τέλος αυτός που θα πετύχει τα καλαμπόκι, θα κερδίσει τη φετινή σοδειά. Από το τραπέζι των Χριστουγέννων δεν έλειπαν τα «γιαπράκια»  και το «μπουμπάρι»
           Παλιότερο και ξεχασμένο έθιμο είναι το «τάισμα της βρύσης» Σύμφωνα με  αυτό οι κοπέλες, τα χαράματα των Χριστουγέννων, αλλού την παραμονή της Πρωτοχρονιάς, πηγαίνουν στην πιο κοντινή βρύση "για να κλέψουν το άκραντο νερό" ( άκραντο, δηλαδή αμίλητο, γιατί δε βγάζουν λέξη σ’ όλη τη διαδρομή).  Αλείφουν τις βρύσες του χωριού με βούτυρο και μέλι, με την ευχή όπως τρέχει το νερό να τρέχει και η προκοπή στο σπίτι τον καινούργιο χρόνο και γλυκιά να είναι και η ζωή τους. Για να έχουν καλή σοδειά, όταν φτάνουν εκεί, την "ταΐζουν", με διάφορες λιχουδιές, όπως βούτυρο, ψωμί, τυρί, όσπρια ή κλαδί ελιάς. Όποια θα πήγαινε πρώτη στη βρύση, αυτή θα ήταν και η πιο τυχερή ολόκληρο το χρόνο. Έπειτα ρίχνουν στη στάμνα ένα βατόφυλλο και τρία χαλίκια, "κλέβουν νερό" και γυρίζουν στα σπίτια τους πάλι αμίλητες μέχρι να πιούνε όλοι από το άκραντο νερό. Με το ίδιο νερό ραντίζουν και τις τέσσερις γωνίες του σπιτιού, ενώ σκορπούν στο σπίτι και τα τρία χαλίκια.
      Ένα από τα σημαντικότερα και ξεχασμένα χριστουγεννιάτικα έθιμα του χωριού μας, που το συναντάμε και σε άλλες  περιοχές της Θεσσαλίας και της Ελλάδας,  είναι η γουρουνοχαρά ή γρουνουχαρά.
   Λέγεται πως, οι οικογένειες αγόραζαν το γουρούνι, από το μήνα Μάιο και το συντηρούσαν με κολοκύθια και πίτυρα. Το γουρούνι ήταν απαραίτητο για ένα αγροτικό σπίτι, καθώς από το γουρούνι έπαιρναν τη λίπα, το κρέας, τα λουκάνικα κι έφτιαχναν τα γουρνοτσάρουχα. Αποτελούσε ντροπή για το σπίτι εκείνο, που δεν είχε γουρούνι,  καθώς θεωρούνταν παρακατιανό, φτωχό κι ανοικοκύρευτο.
     Η προετοιμασία για το σφάξιμο του γουρουνιού γινόταν με εξαιρετική φροντίδα, για κάθε σφαγή μεγάλου γουρουνιού απαιτούνταν 5-6 άνδρες, ενώ επακολουθούσε γλέντι μέχρι τα ξημερώματα, για να επαναληφθεί η ίδια διαδικασία την επόμενη και τη μεθεπόμενη μέρα. Οικογένειες, συνήθως συγγενικές, καθόριζαν με τη σειρά ποια ημέρα θα έσφαζε το γουρούνι της.
     Επειδή όμως η όλη εργασία είχε ως επακόλουθο το γλέντι και τη χαρά, γι' αυτό και η ημέρα αυτή καθιερώθηκε ως "γουρουνοχαρά ή γρουνουχαρά". Όταν μάλιστα προσκαλούσαν κάποιον την ημέρα αυτή, δεν έλεγαν "έλα να σφάξουμε το γουρούνι", αλλά "έλα, έχουμε γουρουνοχαρά". Το σφάξιμο των γουρουνιών δεν συνέπιπτε τις ίδιες ημερομηνίες κατά περιφέρειες. Σε άλλες περιοχές τα έσφαζαν 5-6 ημέρες πριν από τα Χριστούγεννα και σε άλλες άρχιζαν από την ημέρα των Χριστουγέννων και μετά, ανάλογα με την παρέα. Τα περισσότερα γουρούνια σφάζονταν στις 27 Δεκεμβρίου, ημέρα του Αγίου Στεφάνου. Γι' αυτό και η γιορτή αυτή ονομαζόταν "γρουνοστέφανος ή γουρουνοστέφανος". Υπάρχουν όμως και μερικές περιοχές που τα έσφαζαν ένα μήνα ή και περισσότερο, μετά τα Χριστούγεννα.
           Κατά το έθιμο, η  νοικοκυρά έδινε μικρή ποσότητα αναμμένης στάχτης και θυμίαμα στο σφαγέα, ο οποίος, αφού θυμιάτιζε τους εργαζόμενους και όλους τους άλλους, για να έχουν την ευλογία του Χριστού και να εξαφανιστούν οι καλικάντζαροι, έριχνε τη στάχτη με το θυμίαμα στο λαιμό του γουρουνιού, για να είναι ευλογημένο και καλό το κρέας του. Ένας άλλος έπαιρνε λίγο αίμα κι επάλειφε τα μικρά παιδιά στο πρόσωπο για να είναι γερά, ανθεκτικά στους ψύλλους, στις αρρώστιες, και να μην επηρεάζονται από τα κακά πνεύματα. Στη συνέχεια, οι άνδρες έγδερναν το γουρούνι, και το δέρμα, αφού το αλάτιζαν, το δίπλωναν στα τέσσερα και το κρατούσαν για να φτιάξουν τα γουρνοτσάρουχα για τις καλοκαιρινές δουλειές τους.
   Μετά το γδάρσιμο, άρχιζε το κόψιμο του λίπους (παστό - τσιγαρίδες), για να γίνει έπειτα το κόψιμο του κρέατος σε μικρά τεμάχια. Το λίπος αυτό, αφού το έλιωναν πρώτα, το έβαζαν σε φτήνες και αφού πάγωνε, διατηρούνταν σχεδόν όλο το χρόνο. Οι κάτοικοι της Θεσσαλίας το χρησιμοποιούσαν όλο το χρόνο και σε όλα σχεδόν τα φαγητά. Υπήρχαν μάλιστα περιπτώσεις που πολλοί δεν το αντικαθιστούσαν με τίποτα. Ακόμα και το καλοκαίρι στα φαγητά τους χρησιμοποιούσαν λίπος, γιατί το θεωρούσαν δική τους παραγωγή και επομένως φθηνό, σε αντίθεση με το λάδι που το αγόραζαν μισή ή μια οκά για να περάσουν ένα και δυο μήνες. Επίσης, πολλές φτωχές οικογένειες δεν αγόραζαν καθόλου λάδι και δεν ήξεραν ούτε ποιο είναι το χρώμα του.
           Στη συνέχεια, τεμάχιζαν το κρέας και τοποθετούσαν αλατισμένα τα κομμάτια σε πλιθάρια, που τα είχαν για φαγητό όλο σχεδόν το χειμώνα και τα μαγείρευαν με τραχανά και πλιγούρι. Επιπλέον έφτιαχναν και λουκάνικα. Μετά το φαγητό, οι άνδρες έκοβαν το κρέας πάνω στην τάβλα,  το οποίο ανακάτευαν με  τριμμένα πράσα και το έβαζαν σε χάλκινη κατσαρόλα και τα ζέσταιναν, αφού έριχναν συγχρόνως ρίγανη, πιπέρι και αλάτι. Περνούσαν τα λουκάνικα σ' ένα ξύλινο δοκάρι και τα κρεμούσαν για να στεγνώσουν. Από το κεφάλι, τα πόδια και τα αφτιά του γουρουνιού έφτιαχναν και πατσά για όλες τις μέρες.  Έφτανε πλέον το μεσημέρι. Η τάβλα ήταν έτοιμη με την τηγανιά ( τηγανισμένα εντόσθια του ζώου) που  μαγειρεύονταν αμέσως μόλις αφαιρούνταν και συνοδεύονταν με ντόπιο κρασί. Τσίπουρο έπιναν κατά την ώρα της δουλειάς. Παράλληλα τα παιδιά έπαιζαν με τη «φούσκα» του γουρουνιού την οποία είχαν φουσκώσει και τη χρησιμοποιούσαν για μπάλα, μιας και παιχνίδια ήταν  σχεδόν ανύπαρκτα.
          Το έθιμο τηρήθηκε μέχρι το 1940. Συνεχίστηκε βέβαια και αργότερα, μέχρι το 1955, αλλά τα μεγάλα γεγονότα, Κατοχή και εμφύλιος πόλεμος, ανέκοψαν τον ενθουσιασμό και ανέτρεψαν μια παραδοσιακή συνήθεια που κράτησε πολλούς αιώνες.
     Σήμερα το έθιμο τηρείται και πάλι σε πολλά χωριά της Θεσσαλίας. Στις πόλεις όμως γιορτάζεται στις πλατείες των συνοικιών, με εκδηλώσεις κεφιού και γλεντιού, προσφέροντας άφθονο κρασί και ψημένο χοιρινό κρέας.
    Την  ημέρα των Θεοφανείων ή Φώτων τα παιδιά κάθε οικογένειας πήγαιναν με εικόνες από το σπίτι τους στην «κρυόβρυση». Εκεί  πραγματοποιούνταν ο αγιασμός των υδάτων. Στη συνέχεια  όλοι έβαζαν τις εικόνες στο νερό για να αγιασθούν και να δώσουν  με αυτό τον τρόπο, δύναμη και υγεία  στους κατόχους και  στα σπίτια τους. Ακολουθούσαν αγώνες με άλογα στους οποίους έπαιρναν μέρος νέοι του χωριού, από την Κρυόβρυση μέχρι τη γέφυρα. Το έθιμό αυτό τηρήθηκε μέχρι τα μέσα της δεκαετίας του 60.
       Για το τέλος άφησα το έθιμο που επιβιώνει και σήμερα,  με παραλλαγές, σε ολόκληρη την Ελληνική επικράτεια, τα κάλαντα την παραμονή των Χριστουγέννων και  ανήμερα την Πρωτοχρονιά. 

«Κόλινδρα , μέλινδρα Χριστός γεννάται»
Τραγουδούσαν,   σε όλα τα σπίτια  του χωριού ξημερώματα  της παραμονής των Χριστουγέννων,  παρέες παιδιών που χτυπούσαν με ξύλα τις πόρτες των σπιτιών, περιμένοντας το κέρασμά τους. Συνήθως  γλυκίσματα και σε ελάχιστες περιπτώσεις πλούσιων σπιτιών, χρήματα. Οι νοικοκυρές των σπιτιών φρόντιζαν και είχαν ήδη ψήσει από το βράδυ  τα κόλινδρα  ( τα στρόγγυλα κουλουράκια ) και τα μέλινδρα ( μελομακάρονα )  και τα μοίραζαν στα παιδιά.

Καθ’ όλη τη διάρκεια της εβδομάδας από τα Χριστούγεννα μέχρι την Πρωτοχρονιά τα παιδιά ανέβαιναν στους λόφους που βρίσκονται κοντά στο χωριό και κρατώντας κουδούνια, που τα χτυπούσαν δυνατά, φώναζαν :
« Άγιος  Βασίλης έρχεται Γενάρης ξημερώνει,
‘Αγιε Βασίλη πού θεν έρχεσαι και πού θεν κατεβαίνεις.
Από τα ξένα έρχομαι και στα δικά σας πάω»

«Αρχή μηνιά κι αρχή χρονιά και αρχή καλός μας χρόνος» εύχονταν ανήμερα της Πρωτοχρονιάς, για να κυλήσει η χρονιά με υγεία και να είναι καλή.

        Μετά από αυτή την αναδρομή σε κάποια από τα έθιμα του παρελθόντος, θα ήθελα να ευχηθώ σε όλους  να είναι  καλές, ειρηνικές  και ευτυχισμένες οι  άγιες  αυτές ημέρες. Ας  ξεχάσουμε για λίγο τα  προβλήματά που δημιουργεί η σημερινή οικονομική κατάσταση και ας στρέψουμε το βλέμμα μας σε εκείνους τους ανθρώπους που πιθανώς έχουν περισσότερες ανάγκες από εμάς, είτε υλικές, είτε αγάπης και συμπαράστασης.

       Το μήνυμα των Χριστουγέννων ας αγγίξει όλους μας και ας δείξουμε την αγάπη στους ανθρώπους γύρω μας έμπρακτα.

        
      ΣΥΝΤΑΚΤΗΣ: Ασπασία Τζαβέλλα- Σαπουνά, φιλόλογος- σχολ. ψυχολόγος
ΔΗΜΟΣΙΕΥΘΗΚΕ στην εφημερίδα "ΤΣΑΡΙΤΣΑΝΗ", φύλλο 129- ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΣ 2014  
 *το κείμενο στάλθηκε στην εφημερίδα, παραμονές Χριστουγέννων 

Read more...

ΤΑ ΚΑΛΑΝΤΑ ΤΟΥ ΣΥΛΛΟΓΟΥ

>> 4.1.14

Τη δική του συνεισφορά στο εορταστικό κλίμα των ημερών είχε ο Μορφωτικός Σύλλογος Τσαριτσάνης, με το μουσικό του Τμήμα να αφήνει την σφραγίδα του. Αυτό ήταν και το ιδιαίτερο χαρακτηριστικό της φετινής παρέμβασης του Συλλόγου, η οποία έχει καθιερωθεί τα τελευταία χρόνια με τα μέλη των Τμημάτων του να «τρέχουν» τα κάλαντα σε όλο το χωριό.

Η φετινή εξόρμηση, ξεκίνησε με τον καλύτερο τρόπο: με την όμορφη Χριστουγεννιάτικη εκδήλωση που διοργάνωσε το απόγευμα της παραμονής των Χριστουγέννων το μουσικό Τμήμα με την υπεύθυνη Αλίνα Πάσχου, στα Γραφεία του Συλλόγου. Τα παιδάκια του Τμήματος, αφού στόλισαν το Χριστουγεννιάτικο δέντρο του Συλλόγου τραγούδησαν τα κάλαντα και άλλους χριστουγεννιάτικους σκοπούς, παρουσία των γονιών τους και αρκετού κόσμου.


Το Δ.Σ. του Συλλόγου εύχεται σε όλο τον κόσμο ΧΡΟΝΙΑ ΠΟΛΛΑ και ΚΑΛΗ ΧΡΟΝΙΑ

Read more...

ΕΠΙΣΚΕΨΕΙΣ

ΑΝΑΓΝΩΣΤΕΣ

Powered By Blogger

  © Blogger templates Palm by Ourblogtemplates.com 2008

Back to TOP