Σύντομη παρουσίαση της 60χρονης (1965-2025) πορείας και δράσης της Αδελφότητας των Τσαριτσανιωτών Αθήνας «Κωνσταντίνος Οικονόμος ο εξ Οικονόμων»[1]

 

Αγαπητές,-οί συμπατριώτισσες,-ες

Αισθάνομαι ιδιαίτερη χαρά και τιμή που βρίσκομαι απόψε ανάμεσά σας για πολλούς λόγους. Θα αρκεστώ στους ακόλουθους τρεις σημαντικότερους:

α) ως πρόεδρος της Αδελφότητας Τσαριτσανιωτών Αθήνας, εκπροσωπώ το κομμάτι των συμπατριωτών που ζουν και εργάζονται στο λεκανοπέδιο Αττικής, οι οποίοι νοσταλγούν έντονα τον τόπο καταγωγής τους. Θυμίζω την ετυμολογία της λέξεως «νοσταλγία», η οποία προέρχεται από το «νόστος» (που σημαίνει την επιστροφή) και το «άλγος» (που είναι ο πόνος), έννοια που για τους ξενιτεμένους περιέχει τον πόνο που νιώθουν καθώς επιστρέφουν στα πάτρια χώματα, β) η παρουσίαση της 60χρονης πορείας της Αδελφότητας Αθηνών και Πειραιώς (πλέον λεκανοπεδίου Αττικής) γίνεται στο πλαίσιο της συγκέντρωσης των απανταχού Τσαριτσανιωτών στη γενέτειρα, με αφορμή την πρωτοβουλία του Μορφωτικού Συλλόγου να (αυτο)οργανώσει το 4^ο Αντάμωμα, πρωτοβουλία που αξίζει τον έπαινο και την υποστήριξη όλων μας, ώστε να συνεχιστεί ο συσπειρωτικός αυτός θεσμός. Περιποιεί τιμή για την Αδελφότητα της Αθήνας η συμμετοχή σε μια τέτοια παλλαϊκή εκδήλωση και μάλιστα κατά την εναρκτήρια φάση της. Ευχαριστώ, λοιπόν, από τη θέση του προέδρου του ΔΣ του αθηναϊκού συλλόγου τον Μορφωτικό Σύλλογο, ο οποίος προτείνει τον λόγο στα αδελφά σωματεία των τσαριτσανιωτών  της διασποράς να παρουσιάσουν την ιστορία και τη δράση τους, γ) η τιμή που γίνεται στην Αδελφότητας Τσαριτσανιωτών Αθήνας να προβάλει την 60χρονη (1965-2025) πορεία της στο νέο απόκτημα-στολίδι και φάρο πολιτισμού της κωμοπόλεώς μας, το Πνευματικό Κέντρο Τσαριτσάνης.

Από εδώ αφορμώμαι για να ξεκινήσω το κύριο μέρος της παρουσίασης, το οποίο αφορά στο σεβαστό χώρο που βρισκόμαστε.

Το Πνευματικό Κέντρο αποτέλεσε όραμα, σύλληψη και ποθούμενο των αποδήμων της Αθήνας, το ΔΣ των οποίων, υπό την φωτεινή ηγεσία του Αθανασίου Χατζηκακίδη (1980), σε αγαστή συνεργασία με τον Πρόεδρο της Κοινότητας Δημήτριο (Τάκη) Σπυράκη και τον Μορφωτικό Σύλλογο έθεσαν το σταθερό αίτημα ανέγερσής του στον γενέθλιο τόπο, ως αδήριτη αναγκαιότητα για την κοινότητα τόσο για την ιστορική παρακαταθήκη της όσο και για το μέλλον της νεολαίας. Ανατρέχοντας στα Πρακτικά της Αδελφότητας (Πράξη 33/20-2-1980), ο Αθανάσιος Χατζηκακίδης, ατομικός επιστήμων και αντιπρόεδρος του Διεθνούς Οργανισμού Ατομικής Ενέργειας (τότε συμμετέχοντα 80 κράτη), έθεσε ενθουσιωδώς την ιδέα δημιουργίας Μουσείου στην Τσαριτσάνη και Οικονόμειου Πνευματικού Κέντρου, στηριζόμενος στην ενίσχυση των ομογενών της Αμερικής. Μάλιστα, σ’ εκείνη τη συνεδρίαση, ο σύμβουλος Ιωάννης Νταλτόγιαννος δήλωσε ενώπιον όλων, μέσα σε κλίμα ιδιαίτερης συγκίνησης, την προσφορά μεγάλου ποσού για την επίτευξη του σκοπού της ανέγερσης του Κέντρου. Στην αμέσως επόμενη συνεδρίαση της 29^ης Φεβρουαρίου 1980 (Πράξη 34^η) εξάρεται από τον πρόεδρο «το αφιλοκερδές ενδιαφέρον του διακεκριμένου βιβλιονόμου της Βιβλιοθήκης της Βουλής κ. Θωμά Παπαδοπούλου σε ό,τι αφορά την συγκέντρωση πάσης φύσεως υλικού, μετά την καταγραφήν, ταξινόμησιν, αποδελτίωσιν και απολύμανσιν των βιβλίων της Βιβλιοθήκης του Οικονόμου εις Τσαριτσάνην, για την ίδρυσιν εις Τσαριτσάνην Οικονομείου Πνευματικού Κέντρου και Μουσείου»[2]. Για τον ίδιο λόγο, το νεοσύστατο ΔΣ της Αδελφότητας προγραμμάτισε συναντήσεις με το Κοινοτικό Συμβούλιο Τσαριτσάνης (Πράξεις 35/29-5-1980 και 37/6-3-1981). Στην έκδοση, την οποία πραγματοποίησε η Αδελφότητα για τα 200χρονα (1780-1980) της γέννησης του φωτισμένου τέκνου της, Κωνσταντίνος Οικονόμος ο εξ Οικονόμων. Εορτασμός της διακοσιετηρίδος του, Αθήνα 1981, σσ. 24[3], στο εισαγωγικό κείμενο του προέδρου (σσ. 7-11) τονίζεται εμφατικά και επαναλαμβάνεται (δις) η επιδίωξη για την ίδρυση του Οικονόμειου Πνευματικού Κέντρου Τσαριτσάνης, το οποίο, ασφαλώς, θα έπρεπε να διαφυλάττει ό,τι κατέλειπε ο Οικονόμος: άμφια, κειμήλια, συγγράμματα, βιβλία. Προς τον στόχο αυτό, ο Χατζηκακίδης είχε αρχίσει να συγκεντρώνει υλικό αλλά καθώς και να φροντίζει για τη συντήρηση των καταλοίπων, εξασφαλίζοντας (συναινέσει και κατ’ εντολή του προέδρου του κοινοβουλίου Δ. Παπασπύρου) την τεχνογνωσία του βιβλιονόμου της Βιβλιοθήκης της Βουλής Θωμά Παπαδόπουλου, ο οποίος, αφιλοκερδώς, μετέβη στην Τσαριτσάνη και επιτέλεσε έργο σημαντικό, συνδεόμενο με την καταγραφή, ταξινόμηση, αποδελτίωση και απολύμανση των βιβλίων της Βιβλιοθήκης του Κωνσταντίνου Οικονόμου[4].

Για το θέμα του Πνευματικού Κέντρου πραγματοποιήθηκαν επαφές του προεδρείου της Αδελφότητας με τον αρχιεπίσκοπο Σεραφείμ (1913-1998) και τον πρωτοσύγκελο της Αρχιεπισκοπής Αθηνών, ώστε η Μητρόπολη Ελασσόνος να παραχωρήσει υπέρ του σκοπού οικόπεδο, έχοντας ήδη ως δεδομένο την ύπαρξη θετικής εισηγητικής επιστολής της μητρόπολης προς την Ιερά Σύνοδο. Μάλιστα, εκ μέρους της Αδελφότητας, η διαδικασία είχε δρομολογηθεί: ο Μιλτιάδης Τσιούφης είχε αναλάβει να συντάξει Κανονισμό Λειτουργίας του Πνευματικού Κέντρου, κατά το σχέδιο Κανονισμού Λειτουργίας του Πνευματικού Κέντρου του Δήμου Ζωγράφου, το οποίο κατέθεσε στο ΔΣ ο αντιπρόεδρος Γεώργιος Γουσίου (Πράξη 45/27-1-1983). Πράγματι, στην επόμενη συνεδρίαση του ΔΣ (Πράξη 46/3-3-2025), ο Τσιούφης είχε ήδη συντάξει και ανέγνωσε το Σχέδιο Κανονισμού του μελλοντικού Πνευματικού Κέντρου, το οποίο, κατόπιν μικροδιορθώσεων, αποφασίστηκε να σταλεί στην Κοινότητα Τσαριτσάνης καθώς και  στους Συλλόγους Τσαριτσανιωτών Λάρισας και Θεσσαλονίκης[5]. Οι συζητήσεις και οι προσπάθειες για το Πνευματικό Κέντρο συνεχίστηκαν (Πράξη 49/6-8-1986), ενώ παράλληλα συγκεντρώνονταν δωρεές. Χρονικά, γύρω στα 1987, το νήμα της συνεννόησης μεταξύ των πρωτοστατών της ανέγερσης του Κέντρου κόπηκε και η κατάσταση «βάλτωσε» με τα γνωστά αποτελέσματα (επί 33 και πλέον έτη, μας στεναχωρούσε η θέα του ημιτελούς τσιμεντένιου υπογείου με τον εξέχοντα οπλισμό). Εν τούτοις, έστω και καθυστερημένα, απολαμβάνουμε σήμερα της φιλοξενίας ενός κοσμήματος για τον τόπο μας, το οποίο όλοι φιλοδοξούμε να εκπληρώσει τον σκοπό δημιουργίας του.

Ας δούμε όμως την ιστορία του Συλλόγου εξ αρχής. Η Αδελφότητα των καταγομένων εκ Τσαριτσάνης και διαμενόντων εν Αθήναις και Πειραιεί δημιουργήθηκε στα 1965. Τότε αναγνωρίστηκε ως σωματείο με την επωνυμία «Κωνσταντίνος Οικονόμος ο εξ Οικονόμων», ενώ τα Καταστατικό του εγκρίθηκε από το Πρωτοδικείο Αθηνών το 1966.  

Βεβαίως, Τσαριτσανιώτες στην Αθήνα υπήρχαν και στον Μεσοπόλεμο (1920-1939) και ενωρίτερα, ωστόσο δεν έχει βρεθεί, προς ώρας, κάποια καταγραμμένη συλλογική κίνηση. Μεταπολεμικά και μετεμφυλιακά πολλοί συμπατριώτες μας αναζήτησαν μια νέα ευκαιρία ζωής στο Κέντρο. Οι συνοικίες των Αθηνών όπου διέμεναν στο ιστορικό κέντρο των Αθηνών και στα πέριξ, κυρίως Κυψέλη, Ιλίσια, Ζωγράφου. Η κίνηση να δημιουργηθεί Σύλλογος-Αδελφότητα -στα πρότυπα των ευρωπαϊκών συλλόγων που τα μέλη τους είχαν κοινό σκοπό- είχε απήχηση σε ικανό αριθμό πατριωτών μεταναστών στην πρωτεύουσα. Αντιγράφουμε τον Κατάλογο των ιδρυτών που αναφέρονται στο έντυπο Καταστατικό της 16^ης Μαρτίου 1966:

1. Βελέντζας Χρήστος, 28^ης Οκτωβρίου 5 [Πατησίων]

2. Γαλάτος Κωνσταντίνος, Νοταρά 8 (Κάτω Πετράλωνα)

3. Γουσίου Π. Γεώργιος, Ισδρακείου 10 (Άνω Ιλίσια)

4. Γουσίου Π. Ζήσης, Κυπρίων Αγωνιστών 65 (Χαϊδάρι)

5. Δόβας Ι. Δημήτριος, Μύλων 69 [Ακαδημία Πλάτωνος]

6. Θεοδώρου Δημ. Γεώργιος, Δοχειαρίου 3 (Κυψέλη)

7. Καζάκη Δημ. Ρωξάνη, Αδριανουπόλεως 11 (Νέα Σμύρνη)

8. Καζάκη-Ξεπλάτη Έρση, Αδριανουπόλεως 11 (Νέα Σμύρνη)

9. Καραμπέρη Αριστέα, Νικηφόρου 9 [Αθήνα]

10. Κιούκιας Δημ. Κωνσταντίνος, Αριστοτέλους 158 [Αθήνα]

11. Κουνατσιώτης Κων. Γεώργιος, Βερανζέρου 27 [Αθήνα]

12. Μαντάρας Αχ. Μιλτιάδης, Δερβενίων 3 [Αθήνα]

13. Παπαδημητρίου Χαρ. Βασίλειος, Λαχανά 37 (Κυψέλη)

14. Σαḯνης Στεφ. Ευάγγελος, Ρόδου 24 [πλατεία Αμερικής]

15. Τσούφης Αναστ. Μιλτιάδης, Σουλιωτών 10 [Νέος Κόσμος]

16. Τσούφης Αναστ. Ευθύμιος, Βασ. Γεωργίου Β΄ 35

17. Τσολάκης Ανδρέας, Λέσβου 63 (Κυψέλη)

18. Φλιος Αστέριος Κωνσταντίνος, Αχαρνών 245

19. Χατζηγώγος Σπύρος, Βερανζέρου 27 [Αθήνα]

20. Χατζηκακίδης Θωμ. Δημήτριος, Φωτίου Πατριάρχου 15 [Νεάπολη]

21. Χατζηκακίδης Δημ. Αθανάσιος, Κρόνου 9 (Παλαιό Φάληρο)

22. Χατζηκακίδης Δημ. Πέτρος, Φωτίου Πατριάρχου 15 [Νεάπολη]

23. Χατζηχαμπέρης Στέφ. Φίλιππος, Μασσαλίας 3 [Αθήνα]

 

Όσον αφορά τις δράσεις της Αδελφότητας, όπως αυτές καθορίζονται από τον Σκοπό (άρθρο 2) του Καταστατικού της (τόσο του εγκεκριμένου το 1966 όσο και του αναθεωρημένου το 1972), ήταν και παραμένουν:

α) Η ενίσχυση και διατήρηση του συναισθήματος της κοινής καταγωγής και η καλλιέργεια της αλληλεγγύης και της ψυχικής επαφής μεταξύ των μελών, με όλα τα νόμιμα και πρόσφορα μέσα,

β) Η καλλιέργεια και τόνωση του ενδιαφέροντος των μελών για την πρόοδο της κωμοπόλεως και κυρίως: βα) η καλλιέργεια και διατήρηση των εθιμικών εκδηλώσεων τόσο στη γενέτειρα όσο και στα ξένα, ββ) η επιμέλεια για τη μελέτη των παραδόσεων και της ιστορίας της ιδιαίτερης πατρίδας τους

γ) Η δημιουργία δεσμών και καταβολή κοινών προσπαθειών μετά των άλλων εν Αθήναις εδρευόντων Θεσσαλικών Σωματείων, για την τουριστική αξιοποίηση και τη μορφωτική και εκπολιτιστική βελτίωση της ιδιαίτερης πατρίδας τους

δ) Η διοργάνωση γιορτών, συγκεντρώσεων, διαλέξεων, εκδρομών κ.λπ. συλλογικών εκδηλώσεων για την ψυχαγωγία τους.

 

Βάσει των παραπάνω επιδιώξεων, παρουσιάζουμε τα ακόλουθα οπτικοακουστικά ντοκουμέντα από το Αρχείο της Αδελφότητας, το οποίο επιμελείται πλέον η Γενική Γραμματέας κ. Καλυψώ Κυρίτση-Μοσχοπούλου,  καθώς και το φωτογραφικό Αρχείο του Δημητρίου Χατζηλέλεκα, του μακροβιότερου προέδρου (1990-2022) του Συλλόγου μας.

 

1. Κυριακή της Ορθοδοξίας (Α΄ Κυριακή των Νηστειών, 42 ημέρες πριν το Πάσχα)

Το μνημόσυνο στον τάφο του Κωνσταντίνου Οικονόμου του εξ Οικονόμων στον περίβολο της Ιεράς Μονής Ασωμάτων (Πετράκη) αποτελεί την κύρια και κεντρική εκδήλωση της Αδελφότητας, αντίστοιχη του εορτασμού που γίνεται την Κυριακή της Ορθοδοξίας στον Ιερό Ναό Κοιμήσεως της Θεοτόκου (Παναγιά) στην Τσαριτσάνη. Το τελετουργικό είναι παρόμοιο και τηρουμένων των αναλογιών εξίσου παραδοσιακό και υποβλητικό, συμπληρωματικό της εορτής της Aναστήλωσης των Eικόνων. Στη διάρκεια της ακολουθίας γίνεται η λιτάνευση των εικόνων πέριξ της μονής. Όπως έχει καθοριστεί παλαιόθεν στο τελετουργικό, η λιτανεία είτε γίνεται γύρω απ’ το καθολικό είτε έχει προορισμό κάποια σημείο, όπου κηρύττεται το «Συνοδικό της Ορθοδοξίας», ένας ύμνος της ορθοδόξου χριστιανικής πίστεως μνημόνευση των προμάχων της διαχρονικά και επίκριση των αιρετικών.

Ωστόσο, οπωσδήποτε, ο τάφος του Οικονόμου στην Ιερά Μονή Ασωμάτων της Αθήνας (Πετράκη) έχει συνδεθεί με το επίσημο τελετουργικό της Εκκλησίας την Κυριακή της Ορθοδοξίας είτε ως κομμάτι του είτε ως αρμόζον προσάρτημά του, με την τέλεση ξεχωριστού μνημόσυνου, μετά το πέρας της πανηγυρικής λειτουργίας (άλλωστε, η Κυριακή μετά την ημερομηνία θανάτου του Οικονόμου, 8-3-1857, αρκετά συχνά συμπίπτει χρονικά με την Α΄ Κυριακή των Νηστειών).

Στα χνάρια αυτής της παράδοσης, η Αδελφότητα καθιέρωσε το ξεχωριστό τρισάγιο στο μνήμα του. Μετά το τρισάγιο εκφωνείται επιμνημόσυνος λόγος από εγνωσμένου κύρους προσωπικότητα, ένδειξη τιμής και ευγνωμοσύνης του Συλλόγου προς το πρόσωπο του Ανδρός, του οποίου φέρει την επωνυμία. Ακολουθεί κατάθεση στεφάνων από εκπροσώπους της Αδελφότητας και των αδελφών θεσσαλικών σωματείων που παρευρίσκονται στην εκδήλωση.

Τα τελευταία χρόνια, στο «προσκλητήριο» συνάντησης των Τσαριτσανιωτών του λεκανοπεδίου την Κυριακή της Ορθοδοξίας έχει προστεθεί η συμπλήρωση Βιβλίου-Παρουσιολογίου των μελών που παρευρίσκονται. Είναι κι αυτό, εκτός από μια ετήσια απογραφή, ένας τρόπος καταγραφής των προσώπων και του ιδιόχειρου στίγματος που αφήνουν στην τέλεση του μνημόσυνου.

Μετά την ομιλία, οι συγκεντρωμένοι κατευθύνονται στην πλατεία της Μεγάλης του Γένους Σχολής (απόσταση 200 μέτρων από την Μονή Πετράκη), όπου έχει στηθεί η ορειχάλκινη προτομή του Οικονόμου, προκειμένου να γίνει κι εκεί κατάθεση στεφάνου. Κατόπιν, σύσσωμοι οι συμμετέχοντες μεταβαίνουν σε προκαθορισμένο εντευκτήριο της περιοχής Caravel, όπου η Αδελφότητα προσφέρει δωρεάν καφέ, γλυκό, αναψυκτικό και «κόβεται» η βασιλόπιτα. Είναι μια ευκαιρία να γίνει ανοιχτή κουβέντα για τα θέματα που απασχολούν τον Σύλλογο και την κοινότητα. 

2. Ορειχάλκινη Προτομή Κωνσταντίνου Οικονόμου του εξ Οικονόμων, έργο του ηπειρώτη γλύπτη Θεόδωρου Παπαγιάννη (στην πλατεία της Μεγάλης του Γένους Σχολής / Μεγαλοσχολιτών, στη συμβολή των οδών Βασιλίσσης Σοφίας και Βασιλέως Κωνσταντίνου, μαζί με τον γυάλινο «Δρομέα» του γλύπτη Κώστα Βαρώτσου, έναντι ξενοδοχείου Hilton)

 Το στήσιμό της επετεύχθη κατόπιν συνεχών και αλλεπάλληλων αιτημάτων της Αδελφότητας προς την δημοτική αρχή της Αθήνας (πρώτα του Νικολάου Γιατράκου, 15-5-1989 έως 31-12-1990, και έπειτα του Αντώνη Τρίτση, 1-1-1991 έως 7-4-1992), η οποία με συνεχείς κωλυσιεργίες ανέβαλε ή απέτρεπε την τοποθέτησή της[6].  Μετά από μεγάλο αγώνα που δόθηκε υπό την προεδρία Γουσίου, το βάθρο της προτομής υψώθηκε «επαναστατικώ δικαίω» από τους Γ. Γουσίου,  Δ. Χατζηλέλεκα και Κ. Βίτκο και ακολούθησε η τοποθέτηση της προτομής. Τελικά τα αποκαλυπτήριά της έγιναν με κάθε επισημότητα (παρουσία του υπουργού Παιδείας Γ. Σουφλιά) στις 15-3-1992. Έκτοτε, κάθε χρόνο, την Κυριακή της Ορθοδοξίας, μετά το τρισάγιο στη Μονή Πετράκη, γίνεται κι εδώ κατάθεση στεφάνου με φωτογραφική αποτύπωση της σκηνής.

 

3. Εκδόσεις (βιβλία, ανάτυπα, πρακτικά)

Όπως προαναφέραμε, η πρώτη εκδοτική προσπάθεια της Αδελφότητας, κατόπιν φυσικά της τύπωσης του Καταστατικού της (1966), έγινε το 1981, για την 200ετηρίδα του Οικονόμου. Εκεί, όπως τονίσαμε, φαίνονται καθαρά από πλευράς Συλλόγου τόσο η αποφασιστικότητα όσο και ρεαλιστική προοπτική της ίδρυσης του Οικονόμειου Πνευματικού Κέντρου και Μουσείου της Τσαριτσάνης.

Στις αρχές της δεκαετίας του 1990, τύχη αγαθή, προσέγγισε την Αδελφότητα, μέσω του μνημόσυνου του Οικονόμου, ο ηλείος φιλόλογος και θεολόγος Ιωάννης Δ. Μπουγάτσος (1934-2023). Σύντομα φάνηκε η φιλολογική του δεινότητα και η θεολογική του επάρκεια στην ανάλυση και ερμηνεία των έργων του Οικονόμου και η φιλική γνωριμία του με τον πρόεδρο Χατζηλέλεκα (1992-2020) τον κατέστησαν πρόσωπο αναφοράς στα οικονόμεια ζητήματα (εκπονούσε διατριβή στη Θεολογική Σχολή Αθηνών με θέμα την Αλληλογραφία του Οικονόμου): Ορίστηκε αρκετές φορές ομιλητής στο μνημόσυνο του Οικονόμου, ταξίδεψε στην Τσαριτσάνη και εκφώνησε πανηγυρικούς την Κυριακή της Ορθοδοξίας (όπως και ο εκλεκτός συνάδελφός του, πανεπιστημιακός καθηγητής,  πρωτοπρεσβύτερος Γεώργιος Μεταλληνός). Θυμάμαι την προσήνεια και την προθυμία του να με βοηθήσει σε εργασία που είχα αναλάβει, κατά τη διάρκεια της μετεκπαίδευσής μου, για τις γλωσσικές απόψεις του Οικονόμου. Με προμήθευσε με πλούσιο πρωτογενές έντυπο υλικό που μου άνοιξε ερευνητικούς ορίζοντες, ενώ με τη μεσολάβησή του παρουσίασα ραδιοφωνικά στον σταθμό της Εκκλησίας της Ελλάδος την ομιλία μου την Κυριακή της Ορθοδοξίας (3-3-1995). Πέραν της επιστημονικής του ικανότητας, γνωριζόταν με όλους τους καθηγητές της θεολογικής Σχολής και αφουγκραζόταν τις επιστημονικές εξελίξεις στο αντικείμενο του καθενός. Αποτέλεσμα αυτής της ευρείας αντίληψης και των επαφών με την θεολογική κοινότητα ήταν να επωφεληθεί και η Αδελφότητα απ’ τον κύκλο του. Από το 2000, οι Ι. Μπουγάτσος, πατήρ Γ. Μεταλληνός, πρόεδρος της Αδελφότητας Δημήτριος Χατζηλέλεκας ξεκίνησαν κύκλους διαλέξεων με θέμα τον Οικονόμο και τη γενέτειρά του Τσαριτσάνη ανά την Ελλάδα ( Ίλιον Αττικής, 22-1-2007, Αίγιο, 4-2-2007, Λουρίδειο Ίδρυμα- Αθήνα, 14-2-2007, Ι.Ν. Κοιμήσεως Θεοτόκου Τσαριτσάνης, 25-2-2007, Εστία Νέας Σμύρνης, 5-3-2007, Μητροπολιτικός Ναός Λαμίας, 14-3-2007, Εταιρεία Φίλων του Λαού, 19 και 21-3-2007, Στοά του Βιβλίου, 28-3-2007, Ιερά Μητρόπολη Καβάλας και Φιλίππων, 10-6-2007, Αίθουσα Παρνασσός, 15-10-2007, απ’ όπου και η συνοδευτική φωτογραφία, Ιερά Μητρόπολη Νέας Ιωνίας και Φιλαδελφείας Αττικής, 21-10-2007).

Σε ιδέα και πρωτοβουλία του Ιωάννη Μπουγάτσου, κόποις και αναλώμασι της Αδελφότητας, οφείλεται και η πρόσκαιρη λειτουργία (πρώτη δεκαετία του 2000) σε ισόγειο χώρο του Κοινοτικού Καταστήματος Τσαριτσάνης (στο ΚΕΠ) της Αίθουσας «Κωνσταντίνος Οικονόμος ο εξ Οικονόμων», στην οποία εκτίθεντο αντίγραφα των βιβλίων του Οικονόμου.

Ως εκδοτικός καρπός τόσο των διαλέξεων που έδωσε ο Μπουγάτσος για τον Οικονόμο όσο και των σχετικών βιβλίων που είχε συγγράψει ήρθαν δύο (2) διαφωτιστικά βιβλιαράκια (σε μικρό σχήμα), τα οποία χρηματοδότησε η Αδελφότητα σε δική της σειρά. Πρόκειται για τα:

α) «’Κωνσταντίνος Οικονόμος ο εξ Οικονόμων’. Μια αληθινή φωνή του χθες και του σήμερα», σειρά: Η βιβλιοθήκη μας 1, Αθήνα 2003, σσ. 32.

β) «’Κωνσταντίνος Οικονόμος ο εξ Οικονόμων’ και η Επανάστασις του 1821», σειρά: Η βιβλιοθήκη μας 2, Αθήνα 2003, σσ. 32.

        

     

Τέλος, ως εκδοτικός κολοφώνας του Συλλόγου πρέπει να θεωρηθεί η έκδοση των δύο συνεδρίων που οργάνωσε η Αδελφότητα σε συνεργασία με τη Θεολογική Σχολή του ΕΚΠΑ για τον Οικονόμο και την Τσαριτσάνη

α) Το πρώτο έγινε στην Αίθουσα της Ιεράς Συνόδου της Αρχιεπισκοπής της Ελλάδος (Οκτώβριο του 2005) και επαναλήφθηκε στην Τσαριτσάνη (στο Δημοτικό Σχολείο), τον Μάιο του 1996. Η έκδοση των Πρακτικών έγινε το 1998

β) Το δεύτερο έγινε στην Οικονόμειο Σχολή (Σεπτέμβριο του 2007) και τα Πρακτικά του εκδόθηκαν το 2016.

                                                                           

4. Δωρεές

 Χρηματοδότηση επισκευών και ανακαίνισης χώρων Ι.Μ. Αγίου Δημητρίου (Βαλέτσικο)

5. Χοροεσπερίδες

Μέχρι το 2015 γίνονταν σε ετήσια βάση σε διάφορα νυχτερινά καταστήματα στην Αττική. Από το 2015 κ.ε. η οργάνωσή τους κατήντησε οικονομικά ασύμφορη, λόγω μικρής συμμετοχής. Γίνεται αναζήτηση εναλλακτικών μορφών διασκέδασης.

6. Εκδρομές

7. Συνεργασίες με αδελφά θεσσαλικά σωματεία

- Σε αγαστή συνεννόηση με τον αδελφό Μορφωτικό Σύλλογο Τσαριτσάνης, το μέλος της Αδελφότητας Αναγνώστης Παπακυπαρίσσης πραγματοποίησε την κεντρική ομιλία στο 1^ο Αντάμωμα Τσαριτσανιωτών (21-8-2004)

- Με τον Σύλλογο των Απανταχού εκ του νομού Καρδίτσης Καταγομένων, με πρόεδρο τον δικηγόρο Κωνσταντίνο Κουσαή

- Με την Πανθεσσαλική Στέγη, με πρόεδρο τον καρδιτσιώτη Στέφανο Κούτρα

- Με τον Σύλλογο Θεσσαλών Χαϊδαρίου «Η Θεσσαλική Γη», μέλος του ΔΣ του οποίου είναι η συμπατριώτισσά μας Πηγή Βαρθολομού

- Με τον Σύλλογο Θεσσαλών Ανατολικής Αττικής «Ο Δευκαλίων», πρόεδρος του οποίου είναι ο αντιπεριφερειάρχης συμπατριώτης μας Αθανάσιος Αλμπάνης

- Με τον Βασίλη Τραϊφόρο, ανιψιό του Μίμη Τραϊφόρου και της Σοφίας Βέμπο, για τους οποίους τελεί ετήσιο μνημόσυνο στο Α΄ Νεκροταφείο Αθηνών, εκδίδει βιβλία για τον βίο τους, είναι συμπαραγωγός εκδηλώσεων για την καλλιτεχνική τους πορεία.

Η Αδελφότητα συμμετέχει ομαδικά σ’ αυτές.

8. Κατασκευές – Αναμνηστικά

Γραμματόσημο για τα 200 χρόνια (1980) από τη γέννηση του Οικονόμου – Τηλεκάρτα- Press papier (Ι. Ζαγλάρης, 1998-2000)- Μινιατούρα προτομής (Δ. Τηλέμης, 2025)

9. Παραγωγή ντοκιμαντέρ (βίντεο) (παραγωγή 1983) «Τσαριτσάνη, Η γενέτειρα του Κωνσταντίνου Οικονόμου του εξ Οικονόμων».

Ταινία του Γιάννη Προκόβα (από το Βλαχολίβαδο Ολύμπου) με τη συμμετοχή της Γιοβάννας. Διεύθυνση παραγωγής Γιάννης Προκόβας, Διεύθυνση φωτογραφίας Γιώργος Αντωνάκης, Βοηθός οπερατέρ Δημήτρης Αντωνάκης, Ηχολήπτης Χρήστος Κίτσος, Ηλεκτρολόγος Στέριος Μπαμπάλης, Επιμέλεια παραγωγής των Θανάση Χατζηκακίδη – Γρηγόρη Βέλκου, Επεξεργασία εικόνας Cinemagic – Προϊστάμενος Γιώργος Στάμου, Τρυκέζα Διαμαντής Ανανίδης, Φωτογράφος Βασίλης Αγγλόπουλος, Μοντάζ Ηλίας Σγουρόπουλος – Κοπή negative Χριστίνα Σγουροπούλου, Μιξάζ Γιώργος Μπίρης – Επεξεργασία ήχου Studio Era, Κείμενα από το βιβλίο του Βάσου Καλογιάννη, «Τσαριτσάνη», Αφηγητής Πάνος Χατζηκουτσέλης.

Επιλογικά

Εδώ και αρκετό καιρό, έχει ανοίξει μια συζήτηση για τον ρόλο και το μέλλον των συλλόγων στις μεταμοντέρνες κοινωνικές συνθήκες που βιώνουμε. Η θεωρητική βάση υπάρχει, απομένει ν’ ακουστεί ο λόγος της ενεργούς συλλογικής δράσης. Γι’ αυτό, θα ήθελα, με αφετηρία το 4^ο Αντάμωμά μας, να προτείνω τη δημιουργία ενός συντονιστικού οργάνου των τσαριτσανιώτικων συλλόγων εσωτερικού και εξωτερικού. Πάντα με σκοπό την βελτίωση και την ανάπτυξη, πνευματική και κοινωνική, της πολύπαθης κωμόπολής μας.

 

Σας ευχαριστώ,

Αναγνώστης Ευαγγ. Παπακυπαρίσσης

Στον παρακάτω σύνδεσμο μπορείτε να παρακολουθήσετε το βίντεο της ομιλίας στο youtube

https://youtu.be/lUErTDjOB3k

---

[1] Η παρούσα εργασία αποτελεί συμπλήρωμα στην προηγηθείσα Αναγνώστης Ευαγγ. Παπακυπαρίσσης, «Κοινοτική ταυτότητα σε μεταπολεμικές αστικές συνθήκες: Η Αδελφότητα Τσαριτσανιωτών  Αθήναις ‘Κωνσταντίνος Οικονόμος ο εξ Οικονόμων’», στο Τσαριτσάνη – Κωνσταντίνος Οικονόμος ο εξ Οικονόμων. 150 χρόνια από την κοίμησή του (1857-2007) (επιστημονική επιμέλεια Δημήτριος Β. Γόνης), έκδ. Αδελφότητας των εν Αθήναις Τσαριτσανιωτών – Πολιτιστικού και Αθλητικού Οργανισμού Διεύθυνσης Πολιτισμού, Αθλητισμού και Νεολαίας της Νομαρχιακής Αυτοδιοίκησης Λάρισας, Αθήνα 2016, σσ. 25-64,  η οποία εκπονήθηκε στο πλαίσιο της διεξαγωγής του ομότιτλου Συνεδρίου, 21-23 Σεπτεμβρίου 2007, στην Τσαριτσάνη.

[2] Παράλληλα, αποφασίστηκε, «τη προτάσει του προέδρου», α) να συνεχιστεί η απονομή χρηματικού βραβείου2.000 δρχ. για τους πρωτεύοντες,-ουσες μαθητές,-τριες των δύο δημοτικών σχολείων  καθώς και των Γυμνασίου και Λυκείου Τσαριτσάνης, β) να εκδοθεί σχετικό βιβλίο επί τη συμπληρώσει 200 ετών από της γεννήσεως του Οικονόμου του εξ Οικονόμων, γ) να εκδοθεί το Καταστατικό σε βιβλιαράκι. Τέλος, έγινε αποδεκτή η πρόταση του αντιπροέδρου Γεωργίου Γουσίου να γίνουν ενέργειες μετονομασίας της οδού Ισδρακίου στα Ιλίσια σε οδό Κωνσταντίνου Οικονόμου του εξ Οικονόμων.

[3] Η έκδοση περιλάμβανε: ολοσέλιδο σχέδιο του Οικονόμου, άποψη της προτομής του στην Τσαριτσάνη και αναγραφή των επιγραμμάτων της, άποψη του τάφου του Οικονόμου στη Μονή Πετράκη και των επιγραμμάτων του, εισαγωγική ομιλία του προέδρου Αθ. Χατζηκακίδη (σσ. 7-11), το πατριαρχικό πιττάκιο (πρότυπο και μεταγραμμένο) του Κωνστάντιου που δόθηκε στον Οικονόμο το 1832 (σσ. 12-13), η εγκύκλιος της Αδελφότητας (5-3-1980) για τον εορτασμό της 200ετηρίδος του Οικονόμου, με την οποία ξεκινά επισήμως η εκστρατεία για την δημιουργία Πνευματικού Κέντρου – Μουσείου (σ. 14), αποσπάσματα από την τελετή που έγινε προς τιμήν των Κωνσταντίνου Οικονόμου, Κωνσταντίνου Κούμα και Μιχαήλ Αναστασιάδη στο Ωνάσειο Μέγαρο της Εστίας Νέας Σμύρνης (με την ομιλία του Χατζηκακίδη) (σσ. 15-22).

[4] Το αποτέλεσμα της σημαντικής εργασίας του αποτυπώθηκε αργότερα στο φυλλάδιο που εξέδωσε η Κοινότητα Τσαριτσάνης Οικονόμειος Βιβλιοθήκη Τσαριτσάνης (επιμέλεια Γιάννης Αθ. Αδάμου), Τσαριτσάνη 1988, «αφιερωμένο στον Διευθυντή της Μπενακείου Βιβλιοθήκης [υπάγεται στη Βουλή] κ. Θωμά Παπαδόπουλο». Στο «αντί προλόγου» (σ. 6) κείμενο περιγράφεται αδρομερώς το πολύτιμο περιεχόμενο της Βιβλιοθήκης του Οικονόμου, ενώ πληροφορούμαστε ότι η καταγραφή πραγματοποιήθηκε το έτος 1979.

Ηλεκτρονική καταγραφή της Βιβλιοθήκης/Αρχείου του Οικονόμου πραγματοποιήθηκε από κλιμάκιο της Μητρόπολης Ελασσόνας, τον Δεκέμβριο του 2015 έως τον Φεβρουάριο του 2016, υπό την επίβλεψη των πατέρων Β. Παπανικολάου και Ι. Τσαπόγλου, σε συνεννόηση με τον διευθυντή του Σχολείου Νικόλαο Βλέτση. Φωτογραφήθηκε το Αρχείο της Βιβλιοθήκης του Γυμνασίου και ψηφιοποιήθηκε (με scanner) μέρος των εντύπων, όλα τα χειρόγραφα βιβλία και όλα τα έγγραφα που φυλάσσονται στη Βιβλιοθήκη. Το ψηφιακό αρχείο καταχωρίστηκε σε τέσσερις φακέλους: 1 έντυπα, 2 χειρόγραφα, 3 λυτά, 4. Φάκελοι. Οι παραπάνω πληροφορίες περιέχονται (σ. 9-14) στο έντυπο Γυμνάσιο και Λυκειακές Τάξεις Τσαριτσάνης «Κωνσταντίνος Οικονόμος» (επιμέλεια Κόνιαρη-Κατσάρα Αικατερίνη), Κατάλογος Έντυπων και Χειρόγραφων Βιβλίων και Εγγράφων της Οικονομείου Βιβλιοθήκης Τσαριτσάνης, Τσαριτσάνη, Ιούνιος 2017, σσ. 254.

[5] Στην ίδια συνεδρίαση ο Τσιούφης εισηγήθηκε και εγκρίθηκε ομόφωνα η διάθεση 10.000 δρχ. για το καθάρισμα του Πύργου του Μάμτζιου, για τον οποίο εκινείτο η διαδικασία αναπαλαίωσης. Ο πρόεδρος ενημέρωσε για την τηλεοπτική κάλυψη του εορτασμού της Κυριακής της Ορθοδοξίας απ’ το κρατικό κανάλι, την εξέλιξη στο θέμα του ντοκιμαντέρ για την Τσαριτσάνη από τον σκηνοθέτη Γιάννη Προκόβα καθώς και για τη δωρεά χρηματικού ποσού 5.000 δρχ. υπέρ της ανέγερσης του Πνευματικού Κέντρου από τον βουλευτή του ΚΚΕ Στρατή Κόρακα.

[6] Για την «περιπέτεια» της προτομής μέσα από τα Πρακτικά, τις συνεδριάσεις και τις αποφάσεις του Δήμου Αθηναίων, βλ. https://topoimnimis.keni.gr/index.php/el/mnimeia/item/277-protomi-konstantinou-oikonomou-eks-oikonomon#faqnoanchor

Ενώ η ιστορία μέσα από τα Πρακτικά της Αδελφότητας Τσαριτσανιωτών Αθήνας: 82(26-3-1989), 83(16-4-1989), 87(31-3-1990), 92(30-1-1991), 95(13-10-1991), 96(17-10-1991), 97(2-12-1991), 98(17-12-1991), 101(30-5-1992)

Read more...

Η ομιλία του Θάνου Βίτκου,προέδρου του Μορφωτικού Συλλόγου την κεντρική ήμερα των εκδηλώσεων του 4ου Ανταμώματος Απανταχού Τσαριτσανιωτών

 

Αγαπητοί συμπατριώτες και συμπατριώτισσες,

Με ιδιαίτερη συγκίνηση και χαρά, σας καλωσορίζουμε στο 4ο Αντάμωμα Απανταχού Τσαριτσανιωτών, που διοργανώνει ο Μορφωτικός Σύλλογος Τσαριτσάνης.

Εδώ, στην πλατεία του χωριού μας — κάτω από τον ίσκιο του πλατάνου και με θέα την Οικονόμειο Σχολή, με τον ήχο από το ρολόι της εκκλησίας να μας θυμίζει πως ο χρόνος κυλά, μα η καρδιά μένει — είμαστε σήμερα όλοι συγκινημένοι και χαρούμενοι. Γιατί, ύστερα από έντεκα ολόκληρα χρόνια, ανταμώνουμε ξανά εμείς οι Τσαριτσανιώτες, στο κοινό μας μετερίζι• στον τόπο που μας γέννησε, μας ανάθρεψε ή μας δέχτηκε σαν δικούς του.

Έντεκα χρόνια μπορεί να πέρασαν, όμως η ανάγκη να συναντηθούμε έμεινε ζωντανή. Αυτή η πλατεία έχει ακούσει τραγούδια και κλάματα, ελπίδες και προσευχές. Έχει δει να φεύγουν παιδιά για ξενιτιά και έχει υποδεχτεί γενιές που έρχονται να ριζώσουν ξανά. Εδώ χτυπά η καρδιά του χωριού.

Κι αυτό το Αντάμωμα — που ο Μορφωτικός μας Σύλλογος με μεράκι και αφοσίωση κρατά ζωντανό — είναι μια υπόσχεση: πως όσο κι αν αλλάζουν οι καιροί, όσο κι αν σκορπιζόμαστε στους δρόμους του κόσμου, πάντα θα υπάρχει ένα καλοκαίρι που θα μας βρίσκει εδώ. Ένα καλοκαίρι που θα μας φέρνει ξανά κοντά.

Ας καμαρώσουμε τον τόπο μας. Ας θυμηθούμε τους ανθρώπους που έγραψαν την ιστορία του: τους δασκάλους και τους αγωνιστές, τους τεχνίτες και τους εργάτες, τους γεωργούς .Όλους όσους τίμησαν και τιμούν την Τσαριτσάνη με το ήθος, τη δουλειά και τη λεβεντιά τους.

Αυτό το Αντάμωμα δεν θα μπορούσε να πραγματοποιηθεί χωρίς τη μαζική, ανιδιοτελή και συγκινητική προσφορά πολλών ανθρώπων. Τους οφείλουμε ένα εγκάρδιο ευχαριστώ:

• Πρώτα απ’ όλα, στους εθελοντές μας – μικρούς και μεγάλους – που εργάστηκαν ακούραστα, αθόρυβα και με χαμόγελο για μέρες και εβδομάδες. Χωρίς αυτούς, τίποτα δεν θα έπαιρνε σάρκα και οστά.

• Στα μέλη του Συλλόγου και σε όλους εσάς που βρίσκεστε εδώ απόψε, για την ηθική και οικονομική σας στήριξη. Ιδιαίτερα σε εκείνους που πρόσφεραν τα μεγάλα δώρα της λαχειοφόρου,στηρίζοντας έμπρακτα τον Σύλλογο και το Αντάμωμα. Η συμβολή όλων σας είναι πολύτιμη• είναι οι πυλώνες πάνω στους οποίους στηρίζεται η δράση του Μορφωτικού Συλλόγου.

• Στον Δήμο Ελασσόνας, για την παραχώρηση του χώρου της πλατείας για τις εκδηλώσεις.

• Στην Περιφέρεια Θεσσαλίας, για την οικονομική κάλυψη του έντυπου υλικού των εκδηλώσεων.

• Τέλος, θερμές ευχαριστίες στον Σύλλογο Γυναικών Τσαριτσάνης για τη συμμετοχή του παιδικού χορευτικού στο φετινό Αντάμωμα.

Κλείνοντας, ας θυμόμαστε όλοι πως ο τόπος μας — η Τσαριτσάνη — αξίζει να μείνει ζωντανός. Κι αυτό δεν είναι ευθύνη ενός μόνο φορέα ή προσώπου• είναι ευθύνη όλων μας: των Συλλόγων, των κατοίκων, των αποδήμων, των νέων, αλλά και περισσότερο — εκείνων που κρατούν τα κέντρα λήψης αποφάσεων.

Τα χωριά μας δεν πρέπει να ερημώνουν. Δεν είναι απλώς γεωγραφικά σημεία στον χάρτη. Είναι ρίζες, μνήμη, ταυτότητα, πολιτισμός. Αν θέλουμε να συνεχίσουμε να ανταμώνουμε, να χορεύουμε στην πλατεία, να ακούμε παιδικές φωνές στους δρόμους, τότε χρειαζόμαστε έμπρακτη φροντίδα. Ο τόπος μας έχει μέλλον, αρκεί να του το επιτρέψουμε.

Σας ευχαριστούμε όλους για την παρουσία σας.

Σας ευχόμαστε από καρδιάς… Καλή διασκέδαση!

Read more...

Το «4ο ΑΝΤΑΜΩΜΑ ΑΠΑΝΤΑΧΟΥ ΤΣΑΡΙΤΣΑΝΙΩΤΩΝ», έκλεισε με τον πιο ιδανικό τρόπο.

 Η κεντρική ημέρα των εκδηλώσεων του 4ου Ανταμώματος Απανταχού Τσαριτσανιωτών το Σάββατο 2 Αυγούστου ήταν η επιβεβαίωση μιας άρτιας και πρωτόγνωρης για τα χρονικά της Τσαριτσάνης διοργάνωσης που διήρκησε 5 ολόκληρες μέρες!

Από νωρίς πλήθος κόσμου άρχισε να κατακλύζει την κεντρική πλατεία της Τσαριτσάνης, ο χώρος της οποίας αποδείχθηκε μικρός για να φιλοξενήσει τους απόδημους πατριώτες που είχαν την τιμητική τους, τους μόνιμους κατοίκους της Τσαριτσάνης και τους πολλούς επισκέπτες.

Επαναλήφθηκαν οι συγκινητικές σκηνές που βιώσαμε στα προηγούμενα Ανταμώματα Τσαριτσανιωτών με την αντάμωση παλιών φίλων, γνωστών και συγγενών, ενώ η παρουσία παιδιών αποδήμων πατριωτών μας, που για πρώτη φορά επισκέφτηκαν την Τσαριτσάνη, ήταν σημαντική.

Το πολιτιστικό κομμάτι

Το πολιτιστικό πρόγραμμα της βραδιάς ξεκίνησε με παράσταση παραδοσιακών χορών από τα παιδικά Χορευτικά Συγκροτήματα του Συλλόγου Γυναικών με χοροδιδάσκαλο την κ. Βίκυ Δήμου και του Μορφωτικού Συλλόγου Τσαριτσάνης με χοροδιδάσκαλο την κ. Ελισσάβετ Πάσχου, τα οποία παρουσίασαν χορούς από την Θεσσαλία και την Ήπειρο.

Στη συνέχεια το Χορευτικό Τμήμα Εφήβων-Ενηλίκων του Μορφωτικού Συλλόγου παρουσίασε χορούς από την Μακεδονία ενώ κλείνοντας την παράστασή του, παρέσυρε στο χορό εκατοντάδες Τσαριτσανιώτες, που χόρευαν σε παράλληλους κύκλους. Οι Τσαριτσανιώτες αντάμωσαν στο χορό, σε ένα αυθεντικό γλέντι με ήχους από τη Μακεδονία, τη Θράκη, τη Θεσσαλία και την Ήπειρο που πρόσφερε η ορχήστρα των «SAMOLADAY».

Οι χαιρετισμοί

Προηγήθηκαν της παράστασης των Χορευτικών χαιρετισμοί από τον κ. Χρήστο Κέλλα,υφυπουργό Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων,από τους κ. Βαγγέλη Αποστόλου,αντιπεριφερειάρχη υγείας και κ. Μαρία Γαλλιού, χωρική αντιπερειφεριάρχη Λάρισας,τον κ. Νίκο Γάτσα, Δήμαρχο Ελασσόνας και τον Πρόεδρο της Τοπικής Κοινότητας Τσαριτσάνης κ. Μενέλαο Σκάντζο,ενώ την κεντρική ομιλία έκανε ο πρόεδρος του Μορφωτικού Συλλόγου Τσαριτσάνης Θάνος Βίτκος, καλωσορίζοντας εκ μέρους του Δ.Σ. τους απανταχού Πατριώτες και Πατριώτισσες που ανταποκρίθηκαν στο κάλεσμα να συμμετέχουν στο 4ο Αντάμωμα.

Χαιρέτισαν την εκδήλωση και ευχηθήκαν καλή επιτυχία οι βουλευτές κ. Χρήστος Καπετάνος της Νέας Δημοκρατίας,κ. Μάξιμος Χαρακόπουλος της Νέας Δημοκρατίας,κ. Ευαγγελία Λιακούλη του ΠΑΣΟΚ και κ. Γιώργος Λαμπρούλης του ΚΚΕ.

Την παρουσίαση της εκδήλωσης έκανε ο συμπατριώτης μας κ. Χρήστος Καψάλης.

Κατά την διαρκεία της βραδιάς τιμήθηκε από το Δ.Σ του Μορφωτικού Συλλόγου ο Σύλλογος Τσαριτσανιωτών Τορόντο για την πολυετή προσφορά και βοήθεια στον Σύλλογο.

Οι εκδηλώσεις των ημερών αυτών, πέρα απ’ την αυτονόητη σημασία τους ως κομμάτια του Ανταμώματος, έδωσαν ζωή στο χωριό. Ο κόσμος έμεινε στην Τσαριτσάνη, οι απανταχού Τσαριτσανιώτες ήρθαν στο γενέθλιο τόπο τους και μαζί τους πολλοί επισκέπτες που την επομένη θα γίνουν οι καλύτεροι πρεσβευτές της Τσαριτσάνης. Ο τόπος μας προβλήθηκε, οι επαγγελματίες δούλεψαν αρκετά, οι Τσαριτσανιώτες απόλαυσαν διάφορα θεάματα και πολλοί άνθρωποι, ιδιαίτερα νέοι κινητοποιήθηκαν για την επιτυχία του σκοπού.

Αναδείχτηκε η «Άλλη», η ζωντανή και δραστήρια Τσαριτσάνη που διψά για πρόοδο και ανάπτυξη.

ΚΑΛΗ ΑΝΤΑΜΩΣΗ ΣΤΟ 5ο ΑΝΤΑΜΩΜΑ...

Read more...

Η ομιλία της Χριστίνας Ζήσαρου, Αντιπροέδρου του Συλλόγου στην εκδήλωση με τίτλο "Αχ ξενιτιά"

 

Η λέξη «ξενιτιά» είναι φορτωμένη με νόημα βαθύ και πολυδιάστατο. Δεν πρόκειται μόνο για μια απλή μετακίνηση ανθρώπων από έναν τόπο σε έναν άλλο. Είναι εμπειρία ζωής, είναι βίωμα υπαρξιακό. Είναι ο χωρισμός από την πατρίδα, το σπίτι, τους ανθρώπους και τις μνήμες. Είναι η αναζήτηση για κάτι καλύτερο, συχνά μέσα από δύσκολες και επώδυνες συνθήκες.

Η ξενιτιά κουβαλά μέσα της δίκοπα συναισθήματα: από τη μία την ελπίδα και το όραμα μιας καλύτερης ζωής, και από την άλλη την πίκρα της απομάκρυνσης, της μοναξιάς, της νοσταλγίας. Είναι η καρδιά που μένει πίσω, ακόμα κι όταν το σώμα βρίσκεται χιλιάδες χιλιόμετρα μακριά.

Από τα πρώτα κιόλας χρόνια της νεότερης ελληνικής ιστορίας, ο ελληνικός λαός βρέθηκε στην ανάγκη να ξενιτευτεί. Από τα καράβια των αρχών του 20ού αιώνα μέχρι τα αεροπλάνα του σήμερα, γενιές Ελλήνων έφυγαν για να βρουν δουλειά, να μορφωθούν, να ζήσουν με αξιοπρέπεια. Κι όμως, όπου κι αν πήγαν, κουβάλησαν μαζί τους την Ελλάδα – τη γλώσσα, τα ήθη, τα τραγούδια, την πίστη, την οικογένεια.

Στην πορεία αυτή της ξενιτιάς, η Τσαριτσάνη είχε και αυτή τη δική της ξεχωριστή συμμετοχή καθώς πολλοί πατριώτες ήταν αυτοί που έφυγαν για αναζήτηση καλύτερης τύχης σ’άλλα μέρη του εξωτερικού και του εσωτερικού.

Η μετανάστευση άρχισε στα τέλη του 18ου αιώνα, όταν πολλοί Τσαριτσανιώτες έφυγαν προς το εξωτερικό(Βουδαπέστη,Βίεννη,Μιλάνο,Βενετία,Βραϊλα΄,Ιάσιο,Βουκουρέστι) άλλοι σαν έμποροι και άλλοι καταδιωκόμενοι από τους Τούρκους. Μεγάλη μετακίνηση του πληθυσμού της κωμόπολης προς άλλες πόλεις του εσωτερικού της Ελλάδας( Σέρρες,Φιλιππούπολη,Κέρκυρα,Σιδηρόκαστρο,Θεσσαλονική,Μυτιλήνη)σημειώθηκε το 1805 μετά την επιδημία της πανώλης που ενέσκηψε και θέρισε κυριολεκτικά την Τσαριτσάνη. Αργότερα παρατηρήθηκε μετανάστευση το 1901 και το 1912.Από το 1950 και μετά αρκετοί Τσαριτσανιώτες έφυγαν στο εξωτερικό (Αυστραλία,Κανάδα,ΗΠΑ,Γερμανία,Ολλανδία,Βέλγιο) και άλλοι στο εσωτερικό της χώρας(Αθήνα,Βόλο,Θεσσαλονίκη,Καβάλα,Γιάννενα. Έφυγαν για να χτίσουν μια ζωή με προοπτική, αφήνοντας πίσω τους το χωριό, τις οικογένειες, τα χώματα που τους γέννησαν.

Οι Τσαριτσανιώτες της διασποράς διακρίθηκαν για την εργατικότητα, την ακεραιότητα και τη δυνατή τους σύνδεση με τις ρίζες τους, ίδρυσαν συλλόγους,δίδαξαν στα παιδιά τους από πού κατάγονται Το 1924 διαβάζουμε στο βιβλίο «σελίδες τοπικής ιστορίας» του Βασίλη Πλάτανου, ο Αλληλοβοηθητικός Σύλλογος Τσαριτσανιωτών  «ο Μέγας Οικονόμος» πραγματοποίησε στις ΗΠΑ την πρώτη ετήσια εκδρομή στην εξοχή. Το πρόγραμμα της εκδρομής  που περιλάμβανε πλουσιοπάροχο γεύμα, παιχνίδια και παραδοσιακούς χορούς για να έρθουν σε επαφή με τους χορούς της Ελλάδας τα παιδιά τους.

Οι «ξενιτεμένοι» Τσαριτσανιώτες δεν λησμόνησαν ποτέ τον τόπο τους. Αντίθετα, φρόντισαν να τον τιμήσουν, να τον στηρίξουν και να τον κρατήσουν ζωντανό μέσα στις οικογένειες και στα παιδιά τους. Πολλοί διατήρησαν τη γλώσσα και τα έθιμα.Άλλοι βοήθησαν υλικά το χωριό, με δωρεές, με έργα, με αθόρυβη προσφορά. Το μακρινό 1921 ο σύλλογος Τσαριτσανιωτών  των ΗΠΑ πραγματοποίησε χοροσπερίδα στο ΜANCHETSER υπέρ των ορφανών του πολέμου συγκεντρώνοντας 326 δολάρια τα οποία εστάλησαν στην Τσαριτσάνη. Ακόμα και όταν δεν μπορούσαν να επιστρέψουν, κρατούσαν ζωντανή την ψυχική επαφή με την Τσαριτσάνη.

Η αγάπη και το ενδιαφέρον των Απανταχού Τσαριτσανιώτων για την ιδιαίτερή τους πατρίδα δεν σταμάτησε ποτέ όλα τα χρόνια μέχρι και σήμερα όπου οι «ξενιτεμένοι» Τσαριτσανιώτες επισκέπτονται την αγαπημένη τους πατρίδα και ενισχύουν το έργο του Συλλόγου μας με κάθε τρόπο.

Σήμερα, με την εκδήλωση αυτή στα πλαίσια του 4ου Ανταμώματος, η πατρίδα  και ο Μορφωτικός Σύλλογος σας το ανταποδίδει. Υποδέχεται ξανά τα παιδιά της, αγκαλιάζει τους απόδημους και αποτίει φόρο τιμής σε όσους έζησαν την ξενιτιά με αξιοπρέπεια, δύναμη και αγάπη για τις ρίζες τους.

Ας θυμόμαστε πάντα πως η Τσαριτσάνη δεν είναι μόνο ο γεωγραφικός τόπος. Είναι και το συναίσθημα που κουβαλά κανείς μέσα του, όπου κι αν βρίσκεται. Είναι η εικόνα του πλάτανου στην πλατεία, η φωνή της γιαγιάς, η καμπάνα της Παναγίας, τα μονοπάτια που έγιναν αναμνήσεις.

Η ξενιτιά μάς χώρισε σε αποστάσεις, όμως δεν κατάφερε ποτέ να σβήσει την ταυτότητά μας. Αντίθετα, τη δυνάμωσε. Και σε κάθε τέτοιο αντάμωμα, αποδεικνύεται πως οι δεσμοί της καρδιάς είναι ισχυρότεροι από τους χάρτες και τους χρόνους.

Ευχόμαστε οι επόμενες γενιές να συνεχίσουν να κρατούν αυτή τη φλόγα ζωντανή. Γιατί όπου κι αν φτάσει ο άνθρωπος, δεν παύει ποτέ να γυρίζει με τον νου και την ψυχή στον τόπο που τον γέννησε.

Σήμερα, εδώ, η Τσαριτσάνη και η ξενιτιά δεν στέκουν απέναντι, αλλά μαζί – σε μια γιορτή ενότητας, μνήμης και βαθιάς αγάπης.

Φίλοι μας καλωσήρθατε από τα μαύρα ξένα,παιδιά ξενιτεμένα

Κοπιάστε απάνω φίλοι μας να φάμε και να πιούμε,τα ντέρτια μας να πούμε

Δεν ήρθαμε για φαϊ για πιή ούτε κρασί να πιούμε,αλλά ν’ανταμωθούμε

Εμείς σας επιθυμήσαμε κι ήρθαμε να σας δούμε κι αντάμα να χαρούμε.

 Με τους στίχους αυτούς του παραδοσιακού τραγουδιού το Δ.Σ του Μορφωτικού Συλλόγου καλωσορίζει σήμερα όλους τους ξενιτεμένους που βρίσκεστε σήμερα εδώ στην αγαπημένη σας πατρίδα.

Σας ευχαριστούμε θερμά.

Read more...