ΣΤΑΥΡΟΣ ΞΑΡΧΑΚΟΣ:Τα τραγούδια,η μουσική και η ζωή του

*Παρουσίαση-επιμέλεια κειμένων:

Ασπασία Τζαβέλα-Σαπουνά,Φιλόλογος.

Με την όμορφη και   μελωδική ερμηνεία των τριών κοριτσιών  ξεκινήσαμε την αποψινή εκδήλωση  - αφιέρωμα  στο Σταύρο Ξαρχάκο, έναν άνθρωπο ο οποίος φέτος  συμπλήρωσε  80 χρόνια  ζωής  με τεράστια  προσφορά στο χώρο της μουσικής. Τα τραγούδια  και η μουσική του  μεγαλώνουν και συντροφεύουν  τουλάχιστον πέντε γενιές στη ρουτίνα της καθημερινότητας αλλά και στις ξεχωριστές στιγμές των ανθρώπινων συναισθημάτων.

Ο Σταύρος Ξαρχάκος γεννήθηκε στις  14 Μαρτίου 1939  στο κέντρο της  Αθήνας.    Μεγαλώνοντας  σε μία δύσκολη χρονικά περίοδο για την Ελλάδα, περίοδος γερμανικής κατοχής και εμφυλίου πολέμου, καταφέρνει, μέσω του ταλέντου  και της προσωπικότητάς του, να κάνει πράξη όλα όσα είχε ονειρευτεί – ίσως ακόμα κι αυτά που δεν είχε καν

  Ξεκίνησε τις μουσικές σπουδές   στο Ωδείο Αθηνών και συνέχισε στο Παρίσι  και στη Νέα Υόρκη.  Στην αρχή της σταδιοδρομίας του γράφει μουσική κυρίως για το θέατρο και τον κινηματογράφο και ξεχώρισε ως συνθέτης κινηματογραφικής και θεατρικής μουσικής. Πρώτη του μεγάλη επιτυχία είναι η μουσική που έγραψε το 1963 για την κινηματογραφική ταινία του Βασίλη Γεωργιάδη «Κόκκινα Φανάρια». Τα τραγούδια «Άπονη ζωή», «Φτωχολογιά»   και το «Παράπονο» έγιναν πολύ σύντομα πολύ μεγάλες επιτυχίες και ήταν τα πρώτα τραγούδια που ηχογράφησε ο Σταύρος Ξαρχάκος ως συνθέτης. Η επιτυχία των τραγουδιών αυτών ήταν μεγάλη και αποτέλεσαν για τον συνθέτη ένα πολύ δυνατό ξεκίνημα, που τον καθιέρωσε στο πάνθεον των μεγάλων δημιουργών.

Με τον τίτλο «Κόκκινα Φανάρια» κυκλοφορεί και ο πρώτος του μεγάλος δίσκος που εμπλουτίζεται με τις επιτυχίες «Σαββατόβραδο στην Καισαριανή» με ερμηνευτή τον Μπιθικώτση και «Βάλε κι άλλο πιάτο στο τραπέζι» με ερμηνεία από την Βίκυ Μοσχολιού

 Το 1965 ο Σταύρος Ξαρχάκος συνεργάστηκε με τον Νίκο Γκάτσο, άλλη μια συνεργασία πολύ γόνιμη σε μεγάλες και διαχρονικές επιτυχίες: «Άσπρη Μέρα», «Μάτια Βουρκωμένα», «Στου Όθωνα τα χρόνια (Ένα μεσημέρι)», και πολλά άλλα. Η συνεργασία Ξαρχάκου και Γκάτσου συνεχίστηκε και την δεκαετία του ’70 και στη μεταπολίτευση και με άλλα μεγάλα τραγούδια που ερμήνευσε μεταξύ άλλων και ο Νίκος Ξυλούρης: «Ήτανε μια φορά», «Γεια σου χαρά σου Βενετιά», «Έβαλε ο Θεός σημάδι», «Παραμύθι παραμύθι» και πολλά άλλα.      

Με τον ίδιο ερμηνευτή  συνεργάστηκε  και στα τραγούδια της θεατρικής παράστασης «Το μεγάλο μας τσίρκο» που ανέβηκε με πρωταγωνιστές την Τζένη Καρέζη και τον Κώστα Καζάκο. Ένα έργο  που έγινε σύμβολο του αγώνα κατά της χούντας. Ο Σταύρος Ξαρχάκος  από τα τέλη της δεκαετίας του ’60 άρχισε να γράφει και κλασική μουσική. Εξίσου σπουδαίος  δίσκος  θεωρείται το βραβευμένο έργο «Το Ρεμπέτικο» (1983) που ήταν και μουσική για την ομότιτλη ταινία σε σκηνοθεσία του Κώστα Φέρρη.

 Ο Ξαρχάκος έχει βραβευτεί πολλές φορές σε κινηματογραφικά και μουσικά φεστιβάλ, όπως το Διεθνές  Φεστιβάλ Κινηματογράφου. Το Μάιο του 1994 ανακηρύχθηκε Διδάκτωρ Καλών Τεχνών του Πανεπιστημίου Adelphi της Νέας Υόρκης. Στις αρχές του 1995 ανέλαβε την καλλιτεχνική διεύθυνση της «Κρατικής Ορχήστρας Ελληνικής Μουσικής»  

Ασχολήθηκε και με την πολιτική, καθώς  διετέλεσε Δημοτικός Σύμβουλος στο Δήμο Αθηναίων και Αντιδήμαρχος Πολιτιστικών Θεμάτων. Επίσης διετέλεσε Βουλευτής Α' Αθηνών και Ευρωβουλευτής από το 2000 έως το 2004.

«Ο μικρός Ερμής» όπως έχει χαρακτηριστεί, ανέκαθεν ήταν άνδρας χαμηλών τόνων που δεν απασχολούσε τα ΜΜΕ. Οι δηλώσεις και οι συνεντεύξεις  του είναι μετρημένες στα δάκτυλα, επειδή ,ακριβώς , προτιμάει να μιλάει , κυρίως, μέσω των έργων του. Έχει  συνεργαστεί με όλα τα μεγάλα ονόματα της ελληνικής  μουσικής σκηνής όπως  Χάρις Αλεξίου, Ελένη Βιτάλη,  Ελεονόρα  Ζουγανέλη, Σταμάτης Κραουνάκης, Μανώλης  Μητσιάς, Γιώργος  Νταλάρας,  Αλκηστις Πρωτοψάλτη

Ο Σταύρος Ξαρχάκος  είναι ένας καλλιτέχνης  που έχει ασχοληθεί σχεδόν με όλα τα είδη της μουσικής. Κατάφερε  να συνδιάσει την κλασσική  με τη λαϊκή  και την έντεχνη  με την παραδοσιακή. Οι λέξεις τελειομανία, προσήλωση, ένταση, δυναμική και σεβασμός τον χαρακτηρίζουν απόλυτα. Είναι μια ξεχωριστή προσωπικότητα, που όσοι τον  γνωρίζουν προσωπικά, συμφωνούν  με την άποψη ότι η ευφυϊα του δε σταματάει  μόνο  στην επαγγελματική του πορεία αλλά  τον ακολουθεί  και στην καθημερινότητά του.

Ας τον έχει  ο θεός καλά να μας χαρίζει  υπέροχες μουσικές και τραγούδια που θα αντέξουν στο χρόνο.