ΤΕΛΕΥΤΑΙΕΣ ΑΝΑΡΤΗΣΕΙΣ

Για το Νίκο Μπάλαλα (Μπαντέκο)

>> 30.3.10

Στο φύλλο του Οκτώβρη του 2007 η ΠΕΑΕΑ Ελασσόνας δημοσίευσε στην εφημερίδα «Τσαριτσάνη» ένα σημείωμα του Τριαντάφυλλου Γεροζήση με τον τίτλο «Ο Νίκος και η Ευτυχία». Το κείμενο αναφέρονταν σε έναν θρύλο της αντίστασης, τον Τσαριτσανιώτη λαϊκό ήρωα, ταξίαρχο του Δημοκρατικού Στρατού Νίκο Μπάλαλα (Μπαντέκο) και στη γυναίκα του Ευτυχία.

Επανερχόμαστε στη θρυλική αυτή μορφή δίνοντας στο φως της δημοσιότητας μια σπάνια φωτογραφία που τραβήχτηκε μόλις λίγους μήνες πριν τη σύλληψη αυτού και της γυναίκας του. Στη φωτογραφία που τραβήχτηκε στο Καρπενήσι το Φλεβάρη του 1949 εικονίζονται από αριστερά η σύζυγος του Νίκου Μπάλαλα, Ευτυχία Σδρόλια, ο συνταγματάρχης του Δημοκρατικού Στρατού Ελλάδας Νίκος Μπάλαλας (Μπαντέκος), ο αντισυνταγματάρχης Κώστας Γκριτζώνας, επίτροπος της 1ης Μεραρχίας του ΔΣΕ, ο αντισυνταγματάρχης του ΔΣΕ Στάθης Καραγιώργης και ο Ζαχαρίας Μπολασίκης.

Ο Νίκος Μπάλαλας γεννήθηκε το 1916 στην Tσαριτσάνη και ανήκε σε πολυμελή, φτωχή, εργατοαγροτική οικογένεια, με τρεις αδελφές και έναν ακόμη αδελφό. «Ο μικρός Νίκος ήταν χαρακτήρας ζωηρός, ατίθασος, έξυπνος, καλόκαρδος, αλλά μάθαινε μόνο ό,τι τον ενδιέφερε, ενώ μιλούσε όμορφα, είχε το χάρισμα του λόγου και της πειθούς. Αν η οικογένειά του είχε τα οικονομικά μέσα θα μπορούσε άνετα να σπουδάσει ακόμα και στο Πανεπιστήμιο» διηγιόταν μετά τον εμφύλιο ο δάσκαλός του στο Δημοτικό Σχολείο της Τσαριτσάνης Χρ. Παπαλεξίου. Πριν ακόμα τελειώσει το Δημοτικό έκανε διάφορες δουλειές: τσομπάνης, αγρότης, εργάτης.

Έρχεται σε επαφή με πρωτοπόρους κομμουνιστές και γίνεται μέλος της Ομοσπονδίας Κομμουνιστικών Νεολαιών Ελλάδας (ΟΚΝΕ), όπου πολιτικοποιείται και αποκτά καθαρή ταξική συνείδηση. Με το ξέσπασμα του πολέμου επιστρατεύεται και λαβαίνει μέρος στον ελληνοιταλικό πόλεμο, πολεμώντας στην πρώτη γραμμή του μετώπου.

Το 1942 γίνεται μέλος του ΚΚΕ και συμμετέχει στον πρώτο αντιστασιακό πυρήνα της περιοχής, την ηρωική πρώτη ανταρτομάδα του Ολύμπου. Την ένοπλη αυτή ομάδα συνέστησαν με εντολή του Θεσσαλικού Γραφείου του ΚΚΕ διωκόμενα μέλη του Κόμματος και της ΟΚΝΕ και συγκεκριμένα οι Νίκος Ξυνός (Σμόλικας), αρχηγός της πρώτης ανταρτομάδας και κατοπινά καπετάνιος Μεραρχίας του ΕΛΑΣ, Λευτέρης Παπαστεργίου (Κρινάκης ή Ολυμπίσιος), μετέπειτα ταξίαρχος στον ΔΣΕ, Μήτσιος Πάπας (Δαντές ή Ζαγοριανός), αργότερα πολιτικός επίτροπος του ΕΛΑΣ, Kώστας Κηπουρός (Mετσoβίτης), αργότερα επιτελάρχης Μεραρχίας, Καραμήτσιος Αντώνης (Μπουχάρης), αργότερα συγκροτάρχης, Παπανικολάου Ξενοφών (Φώντας) στη συνέχεια συγκροτάρχης, Οικονόμου Βασίλης (Μπαλντούμης) απ’ το Δομένικο, μετέπειτα πολιτικός επίτροπος στον ΕΛΑΣ, Καψάλης Θωμάς, λοχαγός στον ΔΣΕ, Κώστας Κλ. Κηπουρός, ταγματάρχης του ΔΣΕ, και ο Νίκος Μπάλαλας.

Οι στρατιωτικές και ηγετικές του ικανότητες τον αναδεικνύουν σύντομα σε ομαδάρχη, διμοιρίτη, καπετάνιο λόχου και λοχαγό του ΕΛΑΣ. Τον Ιούνη του 1943 ο Μπαντέκος, συνδιοικητής τμήματος του ΕΛΑΣ μαζί με τον Ανδρέα Μπεζεριάνο, τότε υπολοχαγό της Σχολής Ευελπίδων και τον Νίκο Πάικο χτύπησαν και εξόντωσαν ολοκληρωτικά μια γερμανική φάλαγγα στα στενά του Σαρανταπόρου. Οι απώλειες των Γερμανών ήταν 118 νεκροί. 122 τραυματίες και 129 αυτοκίνητα καμένα.

Αφού ξεφεύγει από τις μοναρχοφασιστικές συμμορίες που δρουν μετά την κατοχή, κατατάσσεται με εντολή του Κόμματος στον Δημοκρατικό Στρατό Ελλάδας το 1946 με το βαθμό του ταγματάρχη. Αργότερα με Διατάγματα της Προσωρινής Δημοκρατικής Κυβέρνησης προάγεται σε αντισυνταγματάρχη, συνταγματάρχη και διοικητή της 192ης Ταξιαρχίας της 1ης Μεραρχίας του ΔΣΕ.

Η Ευτυχία Σδρόλια γεννήθηκε το 1926 στο χωριό Κανάλια Καρ¬δίτσας. Τελείωσε το Δημοτι¬κό Σχολείο και νεαρή κοπέλα μπαίνει στην ΕΠΟΝ. Το 1947 τμήματα του ΔΣΕ μπαίνουν στο χωριό της και αρκετοί νέοι και νέες, μεταξύ των οποίων και η Ευτυχία, κατατάσσονται στον ΔΣΕ. Αργότερα σε μια επιχείρηση, η Ευτυ¬χία γνωρίζει τον Νίκο Μπάλαλα με τον λίγο αργότερα παντρεύονται στο χωριό Σπαρμός.

Η Ταξιαρχία του Μπαντέκου έλαβε μέρος στις επιχει¬ρήσεις κατάληψης της Καρδίτσας το Δεκέμβρη του 1948 και του Καρπενησιού τον Φλεβάρη του 1949. Τον Μάη- Ιούνη του 1949 η 1η Μεραρχία του ΔΣΕ με δυο Ταξιαρχίες, την 123η και την 192η, με αδιάκοπες πορείες και μάχες περνά στο Γράμμο. Τότε το Γενικό Αρχηγείο αποφασίζει να ανασυγκρoτήσει την 2η Μεραρχία, στέλνοντας αρχικά την 108η Ταξιαρχία στην περιοχή των Αγράφων και στη συνέχεια την 192η Ταξιαρχία με διοικητή τον Μπαντέκο, επί¬τροπο τον αντισυνταγματάρ¬χη Στάθη Καραγιώργη και επι¬τελάρχη τον αντισυνταγμα¬τάρχη Στ. Μανίκα.

Κατά τη διάρκεια της επιχείρησης αυτής το τμήμα του Μπαντέκου, κάτω από αδιευ¬κρίνιστες συνθήκες, καθυ¬στέρησε στην κίνησή του και κυκλώθηκε στην τοποθεσία «Λυκοκρέμασμα». Εκεί η Ευτυχία τραυματί¬στηκε ελαφρά και στην προσπάθειά του να τη βοηθήσει, τραυματίστηκε σοβαρά και ο Μπαντέκος. Προσπάθησε να αυτοκτονή¬σει αλλά τον εμπόδισε η Ευτυχία, ενώ ήδη είχαν αυτοκτονήσει ο επιτε¬λάρχης Στ. Μανίκας, ο ταγ¬ματάρχης «Μωριάς» και μερι¬κά άλλα στελέχη. Αιχμαλωτίστηκε μαζί με την έγκυο γυναίκα του, τις πρώτες μέρες του Αύγουστου του 1949. Με ισχυρή συνοδεία μεταφέρεται στην Καστοριά και από ‘κει στη Λάρισα.

Περνά βιαστικά από Στρατοδικείο, εκεί όπου στέκεται όρθιος και υπερασπίζεται με θάρρος τον αγώνα του ΕΛΑΣ και του ΔΣΕ και το Κόμμα του, το ΚΚΕ. Ο πρόεδρος του Στρατο¬δικείου πρότεινε τότε στην Ευτυ¬χία να αποκηρύξει τον άνδρα της, ώστε να «γλι¬τώσει», δεδομένου ότι ήταν τριών μηνών έγκυος. Εκεί η Ευτυχία δίνει μια αποστομωτική απάντηση τέτοια που μόνον ήρωες μπορούν να δώσουν : «Με τον άνδρα μου, μαζί στη ζωή, μαζί στον αγώνα για την προ¬κοπή του Λαού, μαζί και στο θάνατο. Με αυτό που με προτείνετε, δεν ενδιαφέρεστε για τη ζωή μου αλλά θέλετε να χτυπήσετε τον Mπαντέκο. Δε θα σας κάνω το χατίρι. Γνωρίζετε ότι τίποτα από όσα με κατηγορείτε δεν έχω κάνει και ότι οι μάρτυρες κατηγορίας λένε ψέματα. Στο χέρι σας είναι, εσείς θα αποφασί¬σετε και όχι εγώ, γιατί αν ζή¬σω με τον τρόπο που προτείνετε, τι θα λέγω στο παιδί μου για τον πατέρα του όταν μεγαλώσει;».

Στο άκουσμα της ποινής, 17 φορές εις θάνατον, ο Μπαντέκος αφήνει τους πάντες άφωνους όταν απευθυνόμενος στον σύντροφό του ταγματάρχη του ΔΣΕ, και ανιψιό του τότε αρχηγού της Χωροφυλακής, Γιώργο Παπαδημητρίου (Βύρων) λέει : «Ε ωρέ Βύρων, ταξίαρχος εγώ μόνο 17 φορές σε θάνατο, ταγματάρχης εσύ 31 φορές».

Εκτελέστηκε στις 12 Αυγούστου του 1949 μαζί με γυναίκα του, κρατώντας ο ένας το χέρι του άλλου. Μπροστά στα λίγα δευτερόλεπτα δισταγμού του εκτελεστικού αποσπάσματος που ακολούθησαν το παράγγελμα «πυρ», τα τελευταία λόγια του Μπαντέκου ήταν: «Bαράτε βρε, μη φοβάστε!».

ΣΥΓΓΡΑΦΕΑΣ: Θανάσης Βίτκος, Πρόεδρος ΠΕΑΕΑ Ελασσόνας
 ΔΗΜΟΣΙΕΥΤΗΚΕ στην εφημερίδα «Η ΤΣΑΡΙΤΣΑΝΗ», φύλλο 111- ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΣ 2009

1 σχόλια:

Γιώργος 23/10/16, 10:07 μ.μ.  

Όσον αφορά τη μάχη του Σαρανταπόρου το 1943 οι γερμανικές απώλειες ήταν 11 εως 30 νεκροί περίπου,5 ή 7 ξέφυγαν και οι υπόλοιποι αιχμαλωτίστηκαν.Είχε 64 οχήματα που κάηκαν

ΕΠΙΣΚΕΨΕΙΣ

ΑΝΑΓΝΩΣΤΕΣ

Powered By Blogger

  © Blogger templates Palm by Ourblogtemplates.com 2008

Back to TOP